Nieuwe EU-asielagentschap (EUAA) vervangt EASO
Sinds 19 januari 2022 is het nieuwe European Union Agency for Asylum (EUAA) operationeel. Dit agentschap vervangt het European Asylum Support Office (EASO), met een verbreed en versterkt mandaat. Het EUAA zal operationele bijstand verlenen aan lidstaten bij de toepassing van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel. Het is een initiatief in het kader van het nieuwe Europese asiel- en migratiepact.
De voornaamste veranderingen
Het EUAA bouwt voort op de activiteiten van het voormalige EASO. Er zijn ook een aantal toevoegingen aan het mandaat. Het nieuwe agentschap beschikt over meer instrumenten om de lidstaten te helpen om hun asiel- en opvangpraktijken beter af te stemmen op de EU-standaarden:
- Snelle operationele bijstand voor lidstaten;
- Een permanente asielreservepool van 500 experten uit de lidstaten staat ter beschikking van het EUAA. Zij zullen de nationale autoriteiten bijstaan die lijden onder een grote migratiedruk. Taken omvatten bijvoorbeeld de ondersteuning van Dublin-eenheden, opleiding, hulp bij relocaties naar andere lidstaten, hulp bij registratie en asielgesprekken;
- Een uitgebreider opleidingsprogramma voor nationale functionarissen op vlak van asiel;
- Praktische gidsen, aanbevelingen, instrumenten en analyses ter ondersteuning van nationale asiel- en opvangautoriteiten;
- De aanstelling van een onafhankelijke grondrechtenfunctionaris die erop toeziet dat de rechten van asielzoekers altijd eerbiedigd worden bij de activiteiten van het EUAA;
- Een grotere rol voor maatschappelijke organisaties die zich bezighouden met asielbeleid. Een adviesforum maakt dialoog mogelijk tussen deze organisaties en het EUAA. Het forum adviseert de raad van bestuur en de uitvoerend directeur;
- Verbindingsfunctionarissen in de EU-lidstaten en de mogelijkheid om deze ook in niet-EU-landen in te zetten. Het EUAA kan de functionarissen uitzenden naar lidstaten om samenwerking met de nationale autoriteiten te bevorderen;
- De werkzaamheden met niet-EU-landen opvoeren om de capaciteit op het gebied van asiel en opvang te ondersteunen;
- Een klachtenmechanisme voor iedereen die meent dat zijn grondrechten geschonden zijn bij de activiteiten van het EUAA. De grondrechtenfunctionaris is verantwoordelijk voor de behandeling van deze klachten;
- De mogelijkheid van de oprichting van een monitoringmechanisme voor de operationele en technische toepassing van wettelijke verplichtingen door de lidstaten.
Eén van de opvallendste vernieuwingen is het toezicht op de nationale autoriteiten via het monitoringmechanisme. Dit mechanisme beoogt mogelijke tekortkomingen in de asiel- en opvangstelsels van lidstaten te voorkomen en identificeren. Het zal ook de capaciteit beoordelen van lidstaten in situaties van onevenredige migratiedruk. Bij ernstige bezorgdheid over de werking van het asiel- en opvangstelsel, kan het EUAA een aanbevelingen zenden naar de lidstaat. De lidstaat in kwestie zal dan onder versterkt toezicht staan. Dit monitoringmechanisme zal evenwel pas eind 2023 in werking treden.
Bericht van Vluchtelingenwerk Vlaanderen