Het Vlaams inburgeringstraject
In het kort
Volgens het Vlaams decreet over inburgering en integratie is inburgering een begeleid traject naar integratie. De overheid zorgt voor een programma op maat dat de zelfredzaamheid van de deelnemers en hun participatie op professioneel, educatief en sociaal vlak verhoogt.
Trajectbegeleiding
Het Vlaams Agentschap Integratie en Inburgering en de stedelijke Agentschappen Integratie en Inburgering in Antwerpen (Atlas) en Gent (Amal) organiseren dit traject. Als inburgeraar krijg je een trajectbegeleider die je individueel en op maat begeleidt tijdens het traject. De trajectbegeleider begeleidt het traject in samenspraak jou.
Je krijgt ondersteuning en begeleiding zodat je je eigen levensloopbaan kunt uittekenen. Daarbij krijg je onder meer inzicht in de arbeidsmarkt en het onderwijssysteem. Competenties die je al hebt, worden vertaald naar onze samenleving.
Inburgeringscontract
Aan het begin van je traject sluit je een overeenkomst, het inburgeringscontract (IBC), met een Agentschap voor integratie en inburgering waarin de doelstellingen van je traject zijn opgenomen. Ze gaat over het praktische verloop van het inburgeringstraject en bepaalt onder welke voorwaarden je een inburgeringsattest krijgt (IBA). Deze overeenkomst bepaalt echter niet welke (sanctioneerbare) verplichtingen je hebt. Deze verplichtingen volgen uit de decretale bepaling zelf.
4 trajectonderdelen
Sinds 1 maart 2022 en 1 januari 2023 werd het traject uitgebreid naar 4 onderdelen:
- een vormingspakket Maatschappelijke Oriëntatie (MO). Dit heeft als doelstelling om in zo kort mogelijke tijd zelfstandiger te kunnen functioneren. Dit organiseren de Agentschappen voor Integratie en Inburgering en wordt gegeven in de moedertaal of een taal die de inburgeraar goed begrijpt.
- een vormingspakket Nederlands als tweede taal (NT2). Dit heeft als doelstelling om in een zo kort mogelijke tijd het Nederlands te beheersen op taalvaardigheidsniveau A2. Er is een uitzondering voorzien voor inburgeraars die een opleiding in het leergebied alfabetisering volgen. Dit organiseren de Centra voor volwassenenonderwijs en de Ligo's (Centra voor basiseducatie).
- een inschrijving bij VDAB of Actiris. De doelstelling hiervan is om de economische zelfredzaamheid van de inburgeraar te versterken.
- een participatie- en netwerktraject. De doelstelling hiervan is om een betere participatie en integratie te bewerkstelligen door een netwerk te creëren.
Inburgeringsattest - Verklaring van geleverde inspanningen
Om een inburgeringsattest (IBA) te krijgen, moet je minstens de doelstellingen behalen van de verschillende onderdelen van het inburgeringstraject zoals vermeld in het inburgeringscontract.
Als je omwille van beperkte leercapaciteiten de doelstellingen van MO of NT2 onmogelijk kan behalen, kunnen het centrum waar de lessen NT2 gegeven worden (in geval van NT2) of het Agentschap Integratie en Inburgering (in geval van MO) dit vaststellen. Als de doelstellingen van de andere trajectonderdelen wél behaald zijn, krijg je een verklaring van geleverde inspanningen tot het behalen van het inburgeringsattest (VGI). Daarmee kan je als verplichte inburgeraar aantonen dat je inburgeringsplicht vervuld is.
Vervolgtrajecten
Sommige inburgeraars breien een vervolg aan hun inburgeringstraject: ze volgen bijvoorbeeld vervolgcursussen Nederlands als voorbereiding op hogere studies of ze nemen deel aan een beroepsopleiding of een opleiding tot zelfstandig ondernemer. Sinds 1-3-2022 zijn verplichte inburgeraars ook gehouden om voor Nederlands het niveau B1 mondeling te behalen binnen de 24 maanden nadat zij een inburgeringsattest hebben behaald. Dit kunnen we als een vervolgtraject beschouwen.