Bijlage 15: extra vakje en gewijzigde nummering - impact op doelgroep inburgering, OCMW-steun en aansluiting ziekenfonds

De bijlage 15 is een document dat wordt afgeleverd in verschillende verblijfssituaties. Recent werd er een nieuwe verblijfssituatie (vakje 6) op de bijlage 15 toegevoegd, namelijk het zoekjaar na voltooiing van een onderzoek. In 2021 werd ook al een vakje toegevoegd voor zoekjaar na studies. Daardoor is de nummering gewijzigd en zijn er nu 9 vakjes op de bijlage 15.

Hieronder bespreken we de wijzigingen aan de bijlage 15 inhoudelijk. Per verblijfssituatie komt het recht op inburgering, OCMW-steun en publieke ziekteverzekering aan bod:

  • Doelgroep van inburgering: je vindt de aangepaste brochure van de doelgroep inburgering op basis van Vlaamse regelgeving onderaan op deze webpagina bij meer info. Ook de brochure over de Brusselse inburgeringsplicht op basis van Brusselse regelgeving werd geüpdatet. We overlopen in deze brochures en hieronder het recht op inburgering per vakje van de bijlage 15.
  • OCMW-steun: vreemdelingen met een geldige bijlage 15 (behalve grensarbeiders) kunnen in geval van behoeftigheid, in principe aanspraak maken op OCMW-steun. Als je OCMW-steun hebt, kan dit in sommige situaties leiden tot de weigering of intrekking van je verblijfsrecht. Het OCMW moet je over dit risico informeren maar mag nooit steun weigeren omwille van deze reden. We overlopen hieronder het recht op OCMW-steun per vakje van de bijlage 15.
  • Ziekteverzekering: de bijlage 15 kan in sommige gevallen ook gelden als bewijs van inschrijving in het rijksregister. Op basis daarvan is het mogelijk om aan te sluiten bij de publieke ziekteverzekering op basis van je verblijfsrecht. Onderaan dit artikel sommen we op wanneer dat kan.

De verschillende vakjes van de bijlage 15 en de bijhorende rechten

Vakje 1: aanvraag machtiging tot vestiging of status langdurig ingezeten derdelander

Dit betekent dat de gemeente de bijlage 15 heeft afgeleverd na een aanvraag voor een machtiging tot vestiging (K kaart, ‘oude’ C kaart) of na een aanvraag voor de status van langdurig ingezeten derdelander (L kaart, ‘oude’ D kaart).

  • Recht op inburgering

Er is in elk geval een recht op inburgering (‘totale doelgroep’). Afhankelijk van het eerste verblijfsstatuut kan er ook nog een verplichting tot inburgering zijn.

  • OCMW-steun
    • In geval van een bijlage 15, vakje 1 na een verstreken B kaart, kan je aanspraak maken op maatschappelijke dienstverlening. Als je een B kaart had als erkend vluchteling, subsidiair beschermde of erkend staatloze, dan kan je aanspraak maken op maatschappelijke integratie én op aanvullende maatschappelijke dienstverlening.
    • In geval van een bijlage 15, vakje 1 na een verstreken A kaart kan je aanspraak maken op maatschappelijke dienstverlening. Als je een A kaart had als erkend vluchteling, subsidiair beschermde of erkend staatloze, dan kan je aanspraak maken op maatschappelijke integratie én op aanvullende maatschappelijke dienstverlening.
    • In geval van een bijlage 15, vakje 1 na een verstreken F kaart als familielid van een Unieburger of van een Belg, kan je aanspraak maken op maatschappelijke integratie én op aanvullende maatschappelijke dienstverlening. Als familielid van een Unieburger-werkzoekende echter kan je enkel aanspraak maken op maatschappelijke integratie en niet op aanvullende maatschappelijke dienstverlening.
    • In geval van een bijlage 15, vakje 1 na een verstreken F+ kaart kanje aanspraak maken op maatschappelijke integratie én aanvullende maatschappelijke dienstverlening.
    • In geval van een bijlage 15, vakje 1 na een verstreken M kaart met vermelding duurzaam verblijf, kan je aanspraak maken op maatschappelijke integratie en aanvullende maatschappelijke dienstverlening.

Vakje 2: vernieuwing verblijfskaart

Dit betekent dat de gemeente de bijlage 15 heeft afgeleverd na een aanvraag voor de vernieuwing van de verblijfsvergunning (A kaart, B kaart, F kaart), vestigingsvergunning (K kaart, ‘oude’ C kaart) of status van langdurig ingezeten derdelander (L kaart, ‘oude’ D kaart).

  • Recht op inburgering

Er is een recht op inburgering (‘totale doelgroep’), behalve in de zeer uitzonderlijke gevallen dat er een uitsluiting van de doelgroep is omwille van ‘tijdelijk verblijfsdoel’ (dit wil zeggen dat het verblijfsrecht onmogelijk verlengbaar is boven 12 maanden, zie doelgroepbrochure). Afhankelijk van het eerste verblijfsstatuut kan er ook nog een verplichting tot inburgering zijn.

  • OCMW-steun

    • Als je de vernieuwing van je verblijfs-, vestigings- of EG-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetene hebt aangevraagd, en je had op het moment van je vernieuwingsaanvraag een geldige A of B kaart, dan kan je met een geldige bijlage 15, vakje 2 aanspraak maken op een maatschappelijke dienstverlening. Erkend vluchtelingen met een geldige bijlage 15, vakje 2 na een A of B kaart, komen in aanmerking voor maatschappelijke integratie én aanvullende maatschappelijke dienstverlening.
    • Vreemdelingen die de hernieuwing van hun vestigingsvergunning (K kaart of ‘oude’ C kaart) of EG-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetene (L kaart of ‘oude’ D kaart) hebben aangevraagd, kunnen aanspraak maken op maatschappelijke integratie én aanvullende maatschappelijke dienstverlening.
    • Vreemdelingen die de hernieuwing van hun F kaart hebben aangevraagd, kunnen aanspraak maken op maatschappelijke integratie en op aanvullende maatschappelijke dienstverlening. Als familielid van een Unieburger-werkzoekende echter kan je enkel aanspraak maken op maatschappelijke integratie en niet op aanvullende maatschappelijke dienstverlening.
    • Vreemdelingen die de hernieuwing van hun F+ kaart hebben aangevraagd, kunnen aanspraak maken op maatschappelijke integratie en aanvullende maatschappelijke dienstverlening.

Vakje 3: aanvraag terugkeer

Dit betekent dat de gemeente de bijlage 15 heeft afgeleverd na een vraag van de betrokkene om in zijn vroegere verblijfssituatie te worden teruggeplaatst omdat hij, om redenen buiten zijn wil, niet binnen de voorgeschreven termijn in het land is kunnen terugkeren. De bijlage 15 laat niet toe om zich uit te spreken over het verblijfsrecht van de betrokkene. In dit geval specifieert de bijlage 15 niet dat zij geldt als bewijs van inschrijving in het vreemdelingen- of bevolkingsregister.

  • Recht op inburgering

Er is geen recht op inburgering met een bijlage 15, vakje 3.

  • OCMW-steun

Een individuele analyse van je verblijfssituatie moet uitwijzen of je aanspraak kan maken op maatschappelijke dienstverlening en/of maatschappelijke integratie. Als de termijn van het recht op terugkeer is verstreken, dan kan je geen aanspraak maken op maatschappelijke dienstverlening of maatschappelijke integratie.

Vakje 4: aanvraag duurzaam verblijf derdelander

Dit betekent dat de gemeente de bijlage 15 heeft afgeleverd na een aanvraag voor een duurzaam verblijf van een derdelander (F+ kaart).

  • Recht op inburgering

Er is in elk geval een recht op inburgering. Afhankelijk van het eerste verblijfsstatuut kan er ook nog een verplichting tot inburgering bestaan.

  • OCMW-steun

Tijdens de geldigheidsduur van je bijlage 15, vakje 4 kan je aanspraak maken op maatschappelijke integratie én aanvullende maatschappelijke dienstverlening. Als je voorafgaandelijk aan de bijlage 15 echter een F kaart had als familielid van een Unieburger-werkzoekende kan je enkel aanspraak maken op maatschappelijke integratie en niet op aanvullende maatschappelijke dienstverlening.

Vakje 5: aanvraag zoekjaar na studie

Dit betekent dat de gemeente de bijlage 15 heeft afgeleverd na een aanvraag voor een verblijf op basis van ‘zoekjaar’ om werk te zoeken of een onderneming op te richten nadat de student zijn studie voltooid heeft (A kaart). Dit vakje werd in 2021 toegevoegd.

  • Recht op inburgering

Tijdens een zoekjaar is er recht op inburgering. Er geldt geen verplichting tot inburgering.

  • OCMW-steun

Tijdens de geldigheidsduur van je bijlage 15, vakje 5 kan je enkel aanspraak maken op maatschappelijke dienstverlening en niet op maatschappelijke integratie. Het OCMW zal bij een steunaanvraag eerst nagaan of er een garant is en daarnaar verwijzen. Pas als uit het sociaal onderzoek blijkt dat de garant onvindbaar of zelf behoeftig is, zal het OCMW overwegen om steun toe te kennen.

Vakje 6: aanvraag zoekjaar na onderzoek

Dit betekent dat de gemeente de bijlage 15 heeft afgeleverd na een aanvraag voor een verblijf op basis van ‘zoekjaar’ om werk te zoeken of een onderneming op te richten nadat de onderzoeker met gastovereenkomst zijn onderzoek voltooid heeft (A kaart). Dit vakje is nieuw.

  • Recht op inburgering

Tijdens een zoekjaar is er recht op inburgering. Er geldt geen verplichting tot inburgering.

  • OCMW-steun

Tijdens de geldigheidsduur van je bijlage 15, vakje 6 kan je enkel aanspraak maken op maatschappelijke dienstverlening en niet op maatschappelijke integratie.

Vakje 7: aanmelding als grensarbeider

Dit betekent dat de gemeente de bijlage 15 heeft afgeleverd in het kader van de aanmelding van betrokkene als grensarbeider. De bijlage 15 vermeldt enkel dat de betrokkene zijn aanwezigheid heeft gemeld en dekt het verblijf voor de gehele duur van de tewerkstelling.

  • Recht op inburgering

Er is geen recht op inburgering omdat er geen inschrijving in het Rijksregister is.

  • OCMW-steun

Je kan geen aanspraak maken op maatschappelijke integratie of maatschappelijke dienstverlening.

Vakje 8: aanvraag slachtoffer van mensenhandel of -smokkel

Dit betekent dat de gemeente de bijlage 15 heeft afgeleverd na een aanvraag om een verblijfsprocedure op te starten voor potentiële slachtoffers van mensenhandel of –smokkel zonder verblijfsdocumenten die zich hebben aangemeld bij een gespecialiseerd onthaalcentrum.

  • Recht op inburgering

Er is geen recht op inburgering omdat er geen inschrijving in het Rijksregister is.

  • OCMW-steun

Je kan enkel aanspraak maken op maatschappelijke dienstverlening tijdens de geldigheidsduur van je bijlage 15, vakje 8.

Vakje 9: aanvraag tot inschrijving of in afwachting van verblijfsdocument of -kaart

Dit betekent dat de gemeente de bijlage 15 heeft afgeleverd:

    • na een vraag om inschrijving: de bijlage 15 geeft geen informatie over de verblijfssituatie van de betrokkene of
    • in afwachting van de afgifte van het verblijfsdocument, de verblijfsvergunning (A, B of F kaart, F+kaart) of vestigingsvergunning (K kaart, 'oude’ C kaart) of de EU-verblijfsvergunning voor langdurig ingezeten derdelanders (L kaart, ‘oude’ D kaart) te ontvangen.
  • Recht op inburgering

    • na een vraag om inschrijving: er moet geval per geval onderzocht worden op welke basis de inschrijving gevraagd wordt en of er al een inschrijving in het wachtregister is. Als er al een inschrijving (in het wachtregister) is en afhankelijk van het verblijfsstatuut is er al dan niet een recht op inburgering, en eventueel ook een verplichting tot inburgering.
    • in afwachting van de afgifte van het verblijfsdocument, de verblijfsvergunning of vestigingsvergunning of verblijfsvergunning voor langdurig ingezeten derdelanders: er is in elk geval een recht op inburgering. Afhankelijk van het eerste verblijfsstatuut is er ook een verplichting tot inburgering.
  • OCMW-steun

    • Na een vraag om inschrijving moet er geval per geval onderzocht worden welke verblijfsaanvraag of welk verblijfsstatuut aan de basis ligt. Afhankelijk van het type verblijfsaanvraag of verblijfsstatuut is er een recht op maatschappelijke integratie en/of aanvullende maatschappelijke dienstverlening.
    • Een erkend vluchteling, subsidiair beschermde of erkend staatloze die in afwachting is van zijn A kaart kan aanspraak maken op maatschappelijke integratie én aanvullende maatschappelijke dienstverlening. Een vreemdeling zonder een van deze statuten die in afwachting is van een A kaart, komt enkel in aanmerking voor maatschappelijke dienstverlening.
    • Een vreemdeling die in afwachting is van een F kaart, kan aanspraak maken op maatschappelijke integratie én aanvullende maatschappelijke dienstverlening op voorwaarde dat er drie maanden verstreken zijn sinds de afgifte van de bijlage 19ter. Als het echter een familielid van een Unieburger-werkzoekende betreft, kan hij enkel aanspraak maken op maatschappelijke integratie en niet op aanvullende maatschappelijke dienstverlening.
    • Een vreemdeling die in afwachting is van een F+ kaart kan aanspraak maken op maatschappelijke integratie en aanvullende maatschappelijke dienstverlening.
    • Een erkend vluchteling, subsidiair beschermde of erkend staatloze aan wie een B kaart moet worden afgeleverd, kan aanspraak maken op maatschappelijke integratie én aanvullende maatschappelijke dienstverlening. Een vreemdeling zonder een van deze statuten die in afwachting is van een B kaart, komt enkel in aanmerking voor maatschappelijke dienstverlening.
    • Een vreemdeling die in afwachting is van een vestigingsvergunning (K kaart, ‘oude’ C kaart) of EU-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetene (L kaart, ‘oude’ D kaart) komt in aanmerking voor maatschappelijke integratie én aanvullende maatschappelijke dienstverlening.

Aansluiting met bijlage 15 bij publieke ziekteverzekering als 'ingeschrevene in het rijksregister’

De volgende situaties - omschreven op de achterkant van de bijlage 15 - betreffen een inschrijving in het rijksregister, en geven vervolgens recht op aansluiting bij de ziekteverzekering als ‘ingeschrevene in het rijksregister’:

Dit attest geldt als bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister of bevolkingsregister, als het is afgegeven in het kader van de indiening van een vestigingsaanvraag, een aanvraag tot verkrijging van de status van EU-langdurig ingezetene, een aanvraag tot duurzaam verblijf of een aanvraag teneinde werk te zoeken of een onderneming op te richten na de voltooiing van zijn studie of onderzoek (art. 30, 56, 104/5 of 105/91, eerste lid) of wanneer hij zich heeft gemeld bij zijn gemeentebestuur om de vernieuwing van zijn verblijfs- of vestigingsvergunning of zijn EU-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetene aan te vragen (art.33 of 103), of om te verzoeken dat hij ingeschreven wordt of om het verblijfsdocument, de verblijfs- of vestigingsvergunning of de EU-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetene waarop hij recht heeft te ontvangen (art 119).

Dus:

  • Met de bijlage 15 met aangekruist vakje 1, 2, 4, 5, 6 en 9 kan je aansluiten bij de verplichte ziekteverzekering als rechthebbende ingeschreven in het rijksregister.
  • Vakjes 3, 7 en 8 van de nieuwe bijlage 15 gelden niet als een inschrijving in het rijksregister, en openen dus geen recht op aansluiting bij de publieke ziekteverzekering in deze hoedanigheid.