Identiteit op verklaring: 'decl'

Elke vreemdeling die toegelaten of gemachtigd wordt tot een verblijf in België van meer dan drie maanden wordt aanvankelijk ingeschreven in het vreemdelingenregister. Wanneer deze persoon niet in het bezit is van een geldig paspoort, een geldige identiteitskaart of een geldige reistitel wordt hun identiteit (naam en nationaliteit) op verklaring genoteerd. De vermelding 'decl' wordt geregistreerd in het Rijksregister (IT 011 (verklaarde naam) en IT 031 (verklaarde nationaliteit)) én op de verblijfskaart van de betrokken persoon. Op de verblijfskaart wordt de vermelding 'decl' enkel genoteerd bij de naam. Opgelet! Ook de nationaliteit is in dat geval steeds op verklaring.

Werd je erkend als vluchteling door het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS) of de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV), dan staat jouw identiteit per definitie vast. Het feit of je tijdens je verzoek om internationale bescherming al dan niet een (geldig) identiteitsbewijs (paspoort, identiteitskaart, ...) hebt kunnen verleggen, speelt geen rol. 

Wanneer de identiteitsgegevens op het vluchtelingenattest verschillen van de gegevens gekend in het wachtregister, stuurt het CGVS - samen met de erkenningsbeslissing - een getuigschrift van identiteit op. Dit getuigschrift attesteert dat het over dezelfde persoon gaat en maakt het voor de ambtenaar van de burgerlijke stand mogelijk om de gegevens in het Rijksregister aan te passen. 

Als erkend vluchteling mag je dus nooit een verblijfskaart krijgen met de vermelding 'decl'.

Werd je door de familierecht (of het hof van beroep) erkend als staatloze, dan bestaat er geen twijfel over jouw identiteit. Ook jouw verblijfskaart mag nooit de melding 'decl' bevatten. De ambtenaar van de burgerlijke stand moet de identiteitsgegevens overnemen uit het vonnis (of arrest).

Wanneer de Belgische ambtenaar van de burgerlijke stand gevraagd wordt een Belgische akte van de burgerlijke stand op te maken, mag in de Belgische akte geen naam op verklaring worden vermeld (bron?). Het is de taak/bevoegdheid van de ambtenaar van de burgerlijke stand om de identiteitsgegevens van de betrokkene(n) te verifiëren vooraleer de Belgische akte wordt opgemaakt. De Belgische akte geldt nadien als enige bewijs van de staat van de persoon (artikel 23 oud Burgerlijk Wetboek).

• Voorbeeld: wanneer een koppel in België in het huwelijk treedt (en één of beide echtgenoten een identiteit op verklaring heeft/hebben), zal op de huwelijksakte de vermelding 'decl' worden weggelaten.
• Voorbeeld 2: een kind geboren uit een moeder en/of vader met een identiteit op verklaring, zal geen 'decl' hebben staan bij zijn naam op de geboorteakte, zijn verblijfsdocument of identiteitskaart. 
  • Wat de nationaliteit van het kind betreft, moet de ambtenaar van de burgerlijke stand de regels van het internationaal privaatrecht toepassen. Het is de toepasselijke nationaliteitswetgeving die bepaalt of een moeder en/of vader hun nationaliteit kan/kunnen doorgeven. De ambtenaar van de burgerlijke stand registreert als nationaliteit 'onbepaald' indien de nationaliteit van geen van beide ouders vaststaat (beide ouders 'decl') of indien uit de toepasselijke nationaliteitswetgeving blijkt dat de juridische ouder(s) hun nationaliteit niet kan (kunnen) doorgeven.

Algemene regel

De aanvraag voor het verwijderen van de vermelding 'decl' gebeurt bij de gemeente waar de vreemdeling is ingeschreven en kan mits de vreemdeling in het bezit is van een identiteitsdocument. In de praktijk betekent dit een geldig internationaal paspoort (afgeleverd door de autoriteiten van het land van herkomst).

Wanneer de verklaarde identiteit identiek is aan de identiteit die vermeld wordt op het paspoort, verwijdert de gemeente de vermelding 'decl' in het Rijksregister (zonder advies te vragen aan de DVZ). De gemeente start tevens de procedure voor de afgifte van een nieuwe elektronische verblijfskaart. In deze dossiers vraagt de DVZ enkel dat de gemeente een kopie van het paspoort bezorgt aan de Cel Fraude.

Legt de betrokkene een paspoort voor met identiteitsgegevens die niet identiek zijn aan de gegevens in het Rijksregister, dan is de situatie complexer. De gemeente moet dan proberen achterhalen of de discrepantie in bijv. de naam het gevolg is van een huwelijk of een adoptie (naamswijziging) dan wel of eerder een foutieve of valse identiteit werd verklaard/gebruikt. Verwijzend naar art. 36, 2de lid, 2° Verblijfsbesluit vraagt DVZ om in deze dossiers contact met hen op te nemen zodat kan worden nagegaan in welke mate de verklaarde identiteit invloed heeft gehad op de toekenning van het verblijfsrecht en de verlenging ervan. In de praktijk vraagt de gemeente in deze dossiers bijna altijd advies aan de DVZ vooraleer het een beslissing neemt. 

Is het voor de betrokkene onmogelijk of zeer moeilijk om een geldig paspoort te bekomen, dan kan de aanvraag ook worden gedaan met bijv. een vervallen paspoort, (vervallen) nationaal identiteitsdocument, (gelegaliseerde en vertaalde) geboorteakte, etc. Echter, in deze gevallen zal de betrokkene goed moeten uiteenzetten welke stappen hij/zij/hen heeft gezet voor het verkrijgen van een paspoort en zal geval per geval beoordeeld worden of de overhandigde documenten in aanmerking kunnen worden genomen.

Tegen de weigering van de ambtenaar van de burgerlijke stand (en het eventuele negatieve advies van de DVZ) om de vermelding 'decl' te verwijderen, staat geen beroep open.

Afghanen

De Dienst Lang Verblijf - Cel Faude binnen de DVZ werkte een soepelere regeling uit voor Afghanen die de vermelding 'decl' willen laten verwijderen. 

• De vermelding 'decl' kan verwijderd worden wanneer de betrokkene een (vervallen) paspoort kan voorleggen.
• Is de betrokkene niet meer in het bezit van zijn (vervallen) paspoort maar werd destijds wel een kopie gemaakt door DVZ, dan kan de vermelding 'decl' verwijdert worden door te verwijzen naar de kopie van het paspoort in het administratief dossier van DVZ. Het is belangrijk dat de betrokken persoon de gemeente zelf attent maakt op de kopie in het administratief dossier aangezien DVZ niet standaard in dit dossier gaat kijken.
• Is de betrokkene nooit in het bezit geweest van een Afghaans paspoort, dan moeten alle volgende documenten worden voorgelegd:
  • Een verklaring van de Afghaanse ambassade in Brussel dat geen Afghaans paspoort kan verkregen worden +
  • Een vervangend geboorteattest afgeleverd door de Afghaanse ambassade in Brussel.
    • Om dit attest te bekomen vraagt de Afghaanse ambassade een Tazkira.

Is er een verschil tussen de identiteitsgegevens op het paspoort/vervangend geboorteattest en het Rijksregister/de verblijfskaart? Dan moet de betrokkene ook een attest van individualiteit voorleggen, ook afgeleverd door de Afghaanse ambassade. Een attest van individualiteit bevestigt dat de persoon op het paspoort/geboorteattest dezelfde is als diegene in het Rijksregister/op de verblijfskaart. 

Documenten afkomstig van de Afghaanse ambassade in Brussel moeten gelegaliseerd worden bij de dienst Legalisatie van de FOD Buitenlandse Zaken in Brussel.

Opgelet! Deze soepelere regeling geldt niet voor Afghanen met subsidiaire bescherming die in het bezit zijn van een A kaart. Deze personen vallen immers onder de bevoegdheid van de Afdeling Internationale Bescherming – Dienst Asiel Administratie en niet van de Dienst Lang Verblijf - Cel Fraude. Echter, sinds de machtsovername door de Taliban wordt bijna altijd het statuut van erkend vluchteling toegekend indien internationale bescherming nodig wordt geacht. De situatie waarbij een Afghaan subsidiaire bescherming toegekend kreeg en nog in het bezit is van een A kaart komt in de praktijk bijgevolg bijna niet meer voor.

Subsidiair beschermden

Voor subsidiair beschermden is het belangrijk na te gaan om welke reden ze internationale bescherming kregen. Werd het statuut toegekend omwille van willekeurig geweld in het kader van een gewapend conflict dan kan de betrokkene beroep dan op de ambassade van zijn/haar/hun land van herkomst. Mits voorlegging van een (geldig) internationaal paspoort kan de ambtenaar van de burgerlijke stand de vermelding 'decl' verwijderen.
Wanneer contact met de nationale autoriteiten verboden of onmogelijk is, is de betrokkene afhankelijk van de goodwill van (de gemeente en) de DVZ die in de praktijk altijd om advies wordt gevraagd. De DVZ vraagt op haar beurt ook advies aan het CGVS. In deze gevallen kan een vervallen paspoort, (vervallen) nationale identiteitskaart, (gelegaliseerde en vertaalde) geboorteakte, etc. aanvaard worden, maar de gemeente en de DVZ kunnen beslissen dat de identiteit op basis van het voorgelegde document onvoldoende vaststaat. Als dat het geval is, zit het dossier vast.

• Belgisch reisdocument voor vreemdelingen (rood paspoort)

Aan vreemdelingen (m.u.v. erkend vluchtelingen (blauw paspoort) en staatlozen (grijs paspoort)) die onmogelijk een nationaal paspoort van hun overheid kunnen bekomen, levert de Belgische overheid onder bepaalde voorwaarden een rood paspoort af. De aanvraag tot het bekomen van een rood paspoort is slechts ontvankelijk wanneer de aanvrager zijn identiteit en nationaliteit bewijst (artikel 59 en 60 Consulair Wetboek). Vooraleer je toestemming vraagt aan de FOD Buitenlandse Zaken om een rood paspoort te bekomen, is het dus belangrijk dat je bij de gemeente de vermelding 'decl' laat verwijderen.

• Belgische nationaliteit

Voor het verwerven van de Belgische nationaliteit, moet je identiteit vaststaan (artikel 1, §2, 4°, c) Wetboek van de Belgische nationaliteit).  Echter, ook met de vermelding 'decl' in het Rijksregister kan je de Belgische nationaliteit aanvragen. Is het voor jou onmogelijk om een paspoort te bekomen (en kan je dit aantonen) en blijkt uit je administratief dossier bij DVZ dat je identiteit vaststaat, dan kan het parket - indien je aan de overige voorwaarden voldoet - beslissen zich niet te verzetten tegen je nationaliteitsaanvraag.

Na vijf jaar ononderbroken wettig verblijf in België kan je in aanmerking komen voor de overheveling van het vreemdelingenregister naar het bevolkingsregister.

Zowel voor het statuut van gevestigde vreemdeling (K kaart) als het statuut van langdurig ingezetene (L kaart), moet je je identiteit bewijzen aan de hand van een geldig nationaal paspoort. Kan je dit niet voorleggen, dan wordt je aanvraag door de gemeente niet in overweging genomen. Kan je wel een paspoort overhandigen en voldoe je aan de andere voorwaarden, dan word je na een positieve beslissing van de DVZ overgeheveld naar het bevolkingsregister en verdwijnt de vermelding 'decl' in de registers en op je (nieuwe) verblijfskaart. In theorie staan er dus geen identiteiten op verklaring ('decl') in het bevolkingsregister. Echter, in de praktijk zien we dat ook aanvragen tot het bekomen van het statuut van gevestigde vreemdeling of langdurig ingezetene worden goedgekeurd zonder dat een geldig paspoort werd voorgelegd. In deze gevallen verdwijnt de vermelding 'decl' niet. Wil je op een bepaald moment de Belgische nationaliteit aanvragen, dan zal opnieuw de vraag worden gesteld om een geldig paspoort voor te leggen (zie hierboven).