Zoekjaar voor afgestudeerde derdelands studenten

In het kort

Als je als derdelander een verblijf bekwam met het oog op studie aan een erkende instelling voor hoger onderwijs in België, kan je na afstuderen een verblijfsrecht van maximaal 12 maanden aanvragen om werk te zoeken of een onderneming op te richten.

Wanneer je tijdens dit zoekjaar een geschikte tewerkstelling vindt of een zelfstandige onderneming opstart, moet je een statuutswijziging aanvragen naar arbeidsmigrant via de procedure van de gecombineerde vergunning of beroepskaart.

Wie komt in aanmerking?

  • Je bent een derdelands student die een graduaats-, bachelor- of masterdiploma of doctoraat aan een Belgische universiteit of hogeschool behaalde
  • Je bent een derdelands student die in een andere EU-lidstaat een diploma behaalde en in het kader van een mobiliteitsprogramma een deel van je studies in België volgde (bv. Erasmus Mundus)

Documenten

  • een geldig paspoort
  • een bewijs dat je een erkend diploma hebt behaald van minstens kwalificatieniveau 5 (graduaat).
  • indien het een diploma uit een andere lidstaat betreft: het bewijs dat je in België verbleef in het kader van een mobiliteitsprogramma (bijlage 33)
  • een bewijs van ziektekostenverzekering (bijvoorbeeld inschrijvingsattest mutualiteit)
  • het bewijs van voldoende bestaansmiddelen. Voor studenten die in 2024 afstuderen en een zoekjaar aanvragen bedraagt dit 803 euro per maand. Het bewijs van voldoende bestaansmiddelen kan op dezelfde wijze geleverd worden als bij derdelands studenten.
    • Opmerking: een arbeidscontract wordt enkel aanvaard worden als bewijs van voldoende bestaansmiddelen voor het bekomen van een zoekjaar als je hiermee ten minste 12 x 803 euro zal verdienen. De duurtijd van het contract is niet relevant.

Procedure

Heb je als derdelands student een diploma behaald in een andere EU lidstaat en in het kader van een mobiliteitsprogramma een deel van je studies in België gevolgd, dan moet je het zoekjaar uiterlijk 3 maanden na het behalen van je diploma aanvragen. De aanvraag gebeurt bij de Belgische ambassade in de lidstaat van je verblijf. De aanvraag kan ook bij de gemeente in België gebeuren als je een kort of lang wettig verblijf hebt in België.

Je behaalde je diploma in België? Ten laatste 15 dagen voor het vervallen van je verblijfskaart als student (A kaart), dien je je aanvraag tot een zoekjaar in bij de gemeente van je hoofdverblijfplaats. Als je je aanvraag niet binnen de termijn indient, kan DVZ je aanvraag onontvankelijk verklaren. 

Je behaalde je diploma in een andere EU lidstaat maar volgde een deel van je studie via een mobiliteitsprogramma in België? Ten laatste 3 maanden na het behalen van je diploma in een andere EU-lidstaat dien je je aanvraag in bij de Belgische diplomatieke of consulaire post die bevoegd is voor je verblijfplaats. De aanvraag kan ook bij de gemeente in België gebeuren als je een kort of lang wettig verblijf hebt in België.

  • Als je aanvraag volledig is, krijg je een ontvangstbewijs (bijlage 33ter)
  • Als je aanvraag niet volledig is, ontvang je schriftelijk een bericht welke documenten je nog moet voorleggen. Hiervoor krijg je een hersteltermijn van 15 kalenderdagen na de betekening van de brief waarin deze documenten gevraagd worden. Als je de aanvraag tijdig vervolledigt, krijg je een ontvangstbewijs (bijlage 33ter)
  • Als je aanvraag niet tijdig of, na de hersteltermijn, onvolledig werd ingediend, neemt DVZ een onontvankelijkheidsbeslissing (bijlage 29)

Als je aanvraag voor een zoekjaar tijdig en volledig ingediend is en je verblijf als student vervalt tijdens de behandeling ervan, levert de gemeente een bijlage 15 af. 

DVZ neemt en betekent een beslissing binnen een termijn van 90 dagen na het ontvangstbewijs. In de praktijk slaagt DVZ er echter niet altijd in om deze termijn te respecteren. De wetgeving voorziet dan geen sanctie. Als DVZ de aanvraag voor het zoekjaar goedkeurt, krijg je een A kaart die maximaal 12 maanden geldig is. Indien je gedurende een periode in het bezit was van een bijlage 15, wordt dit afgetrokken van de geldigheidstermijn van de A kaart.

Statuutwijziging naar arbeidsmigrant

Tijdens het zoekjaar heb een elektronische verblijfskaart A met onbeperkte toegang tot de arbeidsmarkt en kan je dus eender welke job uitoefenen om voldoende bestaansmiddelen te genereren. Ook met een bijlage 15 tijdens de behandeling van de aanvraag voor een zoekjaar heb je onbeperkte toegang tot de arbeidsmarkt. Het is echter de bedoeling dat je een werkgever vindt die een gecombineerde vergunning aanvraagt of dat je zelf een onderneming opricht en een beroepskaart aanvraagt als zelfstandige.

Opmerking: zolang je in het bezit bent van een verblijfskaart A als student, heb je een beperkte toegang tot de arbeidsmarkt. Je kan dan slecht 20u per week werken tijdens het academiejaar, ook indien je bent afgestudeerd. In principe krijg je pas een bijlage 15 met onbeperkte toegang tot de arbeidsmarkt nadat je verblijfskaart A als student vervalt. Tussen de start van het nieuwe academiejaar en het vervallen van je verblijfskaart A (in de meeste gevallen 31 oktober) kan je bijgevolg slechts 20 uur per week werken. 

Wanneer je tijdens dit zoekjaar een geschikte tewerkstelling vindt of een zelfstandige onderneming opstart, moet je een statuutswijziging aanvragen naar arbeidsmigrant via de procedure van de gecombineerde vergunning of beroepskaart.

Doordat je tijdens het zoekjaar onbeperkt mag werken, kan je al beginnen werken voor een werkgever terwijl je in afwachting bent van de gecombineerde vergunning.

DVZ kan ten vroegste drie maanden na het verkrijgen van een verblijfsrecht voor een zoekjaar controleren of je een gerede kans maakt om een tewerkstelling met een gecombineerde vergunning te vinden of om een zelfstandige activiteit op te starten. Als bij een controle blijkt dat dit niet het geval is, kan je verblijfsrecht voortijdig beëindigd worden.

Weigerings- en beëindigingsgronden

De aanvraag voor een zoekjaar wordt geweigerd als:

  • niet aan de hierboven besproken voorwaarden voldaan is
  • je geacht wordt een bedreiging te vormen voor de openbare orde, de nationale veiligheid of de volksgezondheid

Het verblijf dat werd toegekend voor een zoekjaar kan worden beëindigd als:

  • niet langer aan de hierboven besproken voorwaarden voldaan is
  • je geacht wordt een bedreiging te vormen voor de openbare orde, de nationale veiligheid of de volksgezondheid
  • je gevraagd wordt om aan te tonen dat je een gerede kans maakt om door een werkgever te worden aangeworven of om een onderneming op te starten en dit niet binnen een termijn van vijftien dagen kan aantonen. DVZ kan ten vroegste drie maanden na de afgifte van de verblijfskaart een dergelijk verzoek aan jou richten.