Gezinshereniging met mobiele Belg

Als je als familielid van een Belg samen met de Belg in een andere EU-lidstaat verbleef en nadien samen terugkomt naar België, gelden er andere regels voor de gezinshereniging. Je valt dan onder dezelfde regels die gelden voor familie van Unieburgers. Het Unierecht is dus van toepassing en niet het Belgische recht. Welke regels gezinshereniging precies van toepassing zijn op jou hangt af van de EU-hoedanigheid die de Belg had in de andere lidstaat (was hij daar een economisch actieve Unieburger, EU-beschikker of EU-student?). 

Om van het meer gunstige Unierecht te genieten moeten alle volgende voorwaarden voldaan zijn:

1. de Belg verbleef daadwerkelijk in een andere EU-lidstaat op basis van het vrij personenverkeer. Het moet gaan om een verblijfsrecht van meer dan drie maanden als EU-werkzoekende, -werknemer, -zelfstandige, -student, of -beschikker. Een kort verblijfsrecht zoals een weekend of een vakantie komt niet in aanmerking;
2. de Belg heeft met jou een gezinsleven opgebouwd of bestendigd in de andere EU-lidstaat;
3. jullie gezinsleven werd niet beëindigd vóór je binnenkomst in België, of vóór het indienen van je aanvraag gezinshereniging. Er is géén beëindiging van gezinsleven wanneer de Belg zonder jou terugkeert naar België omdat jij je terugkeer moet uitstellen om redenen die verband houden met je persoonlijke situatie, beroep of opleiding.

Het is aan jou om de bewijzen hiervan te leveren. Je kan dit doen met alle middelen, bv.:

• een bewijs van inschrijving als Unieburger in de andere lidstaat, 
• een bewijs van inschrijving als familielid van een Unieburger in de andere lidstaat, 
• de verblijfsdocumenten afgeleverd door de andere lidstaat, 
• een attest van gezinssamenstelling afgeleverd door de andere lidstaat, 
• een gezamenlijk huurcontract in de andere lidstaat, 
• een arbeidscontract van de Belg dat een tewerkstelling in de andere lidstaat bewijst, 
• een bewijs van inschrijving van de Belg aan een universiteit in de andere lidstaat, enz.

Een voorbeeld: je Belgische schoonzoon woonde en werkte een tijdje in Nederland. Hij had daar een verblijfsrecht als 'EU-werknemer'. Jij deed in Nederland gezinshereniging met je schoonzoon op basis van de Europese regels over het vrij personenverkeer. Nadien keren jullie samen terug naar België. Jij vraagt opnieuw gezinshereniging met je Belgische schoonzoon in België. De voorwaarden voor gezinshereniging die dan voor jou gelden zijn dezelfde als de regels voor gezinshereniging met een EU-werknemer in België. Omdat je schoonzoon in Nederland verbleef als  'EU-werknemer' en hij die status behoudt bij terugkeer naar België.

Zeer uitzonderlijk kan je als familielid van een Belg genieten van het meer gunstige Unierecht zonder samen met de Belg in een andere EU-lidstaat verbleven te hebben. Dit kan alleen op voorwaarde dat:

• de Belg regelmatig als werknemer naar een andere EU-lidstaat gaat, én
• een weigering van jouw verblijfsrecht de Belg zou weerhouden om zijn recht op vrij verkeer van werknemers (artikel 45 VWEU) daadwerkelijk uit te oefenen. Het is aan de nationale rechter om dit concreet na te gaan. 

Het Hof van Justitie (HvJ) heeft dit verduidelijkt in een arrest van 12 maart 2014 . Eerder kwam het HvJ al tot dezelfde conclusie in de context van het vrij dienstenverkeer: artikel 56 VWEU verzet zich ertegen dat de lidstaat van herkomst van een in diezelfde lidstaat gevestigde dienstverrichter, die diensten verricht ten behoeve van personen gevestigd in andere lidstaten, het verblijfsrecht weigert aan de derdelands echtgenoot van die dienstverrichter, wanneer de dienstverrichter daardoor weerhouden wordt gebruik te maken van zijn recht op vrij verkeer van diensten.

Volgens de RvV kan dezelfde redenering toegepast worden op het vrij verkeer van vestiging (= vrij verkeer van zelfstandigen): DVZ moet onderzoeken of de weigering om een afgeleid verblijfsrecht toe te kennen aan de derdelands ouders van een Belg die gebruik maakt van het vrij verkeer van vestiging door in Nederland een eenmanszaak op te richten en in Antwerpen te blijven wonen, tot gevolg heeft dat de Belg ervan weerhouden wordt de rechten die hij aan artikel 49 VWEU ontleent, daadwerkelijk uit te oefenen.

Klik hier om te weten welke regels gezinshereniging van toepassing zijn op jou.