Omzetting richtlijn 2021/1883 over de Europese Blauwe Kaart
In het kort
België zet Richtlijn (EU) 2021/1883 om. Deze richtlijn actualiseert de regels voor hooggeschoolden die een Europese Blauwe Kaart (EBK) vragen. De omzetting moest gebeuren tegen 18-11-2023. Met enkele maanden vertraging ondernemen de verschillende betrokken overheden de nodige stappen.
Het Samenwerkingsakkoord van 6-12-2018 wordt aangepast door het Samenwerkingsakkoord van 22-3-2024. Deze wijzigingen treden op 5-4-2024 in werking.
- Een EBK wordt standaard minstens 24 maanden geldig, behoudens uitzonderingen.
- Een EBK-houder kan veranderen van werkgever met een melding en een EBK is na 12 maanden geldig voor elke werkgever.
- Lange-termijnmobiliteit binnen de EU kan al na 12 in plaats van 18 maanden.
- Er geldt een kortere behandelingstermijn van 30 dagen voor een aanvraag om lange-termijnmobiliteit naar België.
- Een EBK-houder kan zes maanden werkloos zijn zonder verlies EBK, behoudens uitzonderingen.
Ook de verschillende gewestelijke regelgevingen worden gewijzigd. De Brusselse regelgeving zal wellicht in het najaar van 2024 wijzigen. De wijzigingen uit het Besluit van de Vlaamse Regering van 8-3-2024 treden in werking op 1-5-2024:
- Zo wordt de minimale duur van de arbeidsovereenkomst gehalveerd van minstens één jaar naar minstens zes maanden.
- Voor aanvragen van een EBK zal vanaf 1 mei een minimaal bruto jaarloon van 60.621,6 euro gelden in plaats van 55.958 euro.
- Behoudens uitzonderingen zal een aanvrager minstens een bachelorsdiploma moeten kunnen voorleggen.
Opgelet: Deze regels staan los van regels voor een gecombineerde vergunning als hooggeschoolde. Ook de nieuwe richtlijn laat toe dat parallelle nationale systemen voor hooggeschoolden blijven bestaan.
Het Samenwerkingsakkoord van 22 maart 2024 wijzigt het Samenwerkingsakkoord van 6 december 2018. Dit is in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd op 26 maart 2024 en treedt in werking op 5 april 2024.
Daarnaast moeten de verschillende gewestelijke regelgevingen worden aangepast:
- De Vlaamse regering keurde hiervoor op 8 maart 2024 een wijziging van het Vlaams Besluit van 7 december 2018 goed die op 28 maart 2024 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd werd en op 1 mei 2024 in werking treedt.
- In het Brussels Hoofdstedelijke Gewest werkt men aan een grondige herziening van het arbeidsmarktbeleid, waarin ook de EBK zal worden opgenomen. De verwachting is dat dit in het najaar van 2024 in werking zal treden.
- Voor het Waals Gewest is nog geen tekst beschikbaar.
- Voor de Duitstalige gemeenschap is er een besluit van 14 december 2023, dat op 20 maart 2024 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd werd en met terugwerkende kracht van toepassing is sinds 1 januari 2024.
De algemene wijzigingen in het Samenwerkingsakkoord bespreken we in ons artikel 'Wijzigingen Samenwerkingsakkoord - Europese Blauwe Kaart, seizoenarbeiders, intra-corporate transferees, onderzoekers, stagiairs en Europees vrijwilligerswerk'
De specifieke wijzigingen over de EBK bespreken we hieronder in dit artikel.
Wijzigingen Samenwerkingsakkoord: vanaf 5 april 2024
EBK minstens 24 maanden geldig
De 'standaardduur' van een EBK wordt aangepast naar 'minstens 24 maanden'. In de oude regelgeving was dit tussen één en vier jaar.
Enkel wanneer het arbeidscontract korter is dan 24 maanden, kan de EBK worden afgeleverd voor de duur van het contract plus 3 maanden, met een maximum van 24 maanden.
Verandering van werkgever mogelijk via melding en EBK na 12 maanden geldig voor elke werkgever
Een EBK geldt voortaan voor elke werkgever na twaalf maanden tewerkstelling, voor zover de tewerkstelling bij een nieuwe werkgever ook aan de voorwaarden van een EBK voldoet. In de oude regelgeving was dat pas na twee jaar. Een verandering van werkgever moet vanaf dan slechts worden meegedeeld aan het bevoegde gewest.
Een belangrijke vernieuwing is ook dat bij een verandering van werkgever tijdens de eerste twaalf maanden, de nieuwe werkgever eveneens het bevoegde gewest slechts op de hoogte brengt en een kopie van de arbeidsovereenkomst bezorgt. Deze moet dus geen nieuwe EBK aanvragen. In dat geval kan het bevoegde gewest zich wel tegen de verandering van werkgever verzetten binnen de 30 dagen na ontvangst van de kennisgeving als de voorwaarden voor een EBK niet voldaan zijn.
Het bevoegde gewest brengt Dienst Vreemdelingenzaken zelf op de hoogte van elke verandering van werkgever.
Lange-termijnmobiliteit mogelijk na 12 maanden
De mogelijkheid om als houder van een EBK in een andere EU-lidstaat een EBK aan te vragen in België wordt door de nieuwe bepalingen geopend na 12 maanden verblijf in de eerste lidstaat, in plaats van de 18 maanden die tot nu toe gold.
De aanvraag moet ook niet langer verplicht vanuit de eerste lidstaat worden ingediend. Als aanvrager kan je nu kiezen of je de aanvraag voor lange-termijnmobiliteit indient vanuit de eerste lidstaat of in België. Een aanvraag in België moet je wel zo snel mogelijk en ten laatste een maand na binnenkomst in België indienen.
Kortere behandelingstermijn voor lange-termijnmobiliteit
De behandelingstermijn voor een aanvraag voor een EBK blijft 90 dagen na de kennisgeving dat de aanvraag volledig is.
Voor houders van een EBK in een andere lidstaat die na minstens 12 maanden een aanvraag voor een EBK indienen voor België in het kader van lange-termijnmobiliteit bedraagt de behandelingstermijn nu echter slechts 30 dagen na de kennisgeving dat de aanvraag volledig is. Enkel in uitzonderlijke en naar behoren gerechtvaardigde omstandigheden met betrekking tot de complexiteit van de aanvraag, kan deze termijn nog eens met 30 dagen verlengd worden.
Kritische opmerking: Deze termijnen zijn niet in overeenstemming met de richtlijn. Zowel in artikel 11 als 21 van Richtlijn 2021/1883 begint de uiterlijke termijn van 90 of 30 dagen te tellen vanaf 'de datum van de indiening van de volledige aanvraag'. De datum van indiening van een volledige aanvraag is niet noodzakelijk dezelfde als de datum van kennisgeving daarvan door de bevoegde overheid. Om in overeenstemming te zijn met de richtlijn moet de termijn dus beginnen te lopen vanaf de indieningsdatum, tenzij de aanvraag onvolledig was.
Zes maanden werkloosheid mogelijk zonder verlies EBK
Als EBK-houder verlies je je EBK niet wanneer je werkloos wordt of wanneer de toelating tot arbeid beëindigd, ingetrokken of niet verlengd wordt. De totale periode van werkloosheid mag dan echter niet meer dan zes maanden duren. Pas als je na deze periode geen nieuw werk gevonden hebt dat aan de voorwaarden van de EBK voldoet, wordt het verblijfsrecht beëindigd.
Op deze algemene regel zijn twee afwijkingen voorzien:
- Als de toelating tot arbeid beëindigd wordt omdat de werkgever zijn wettelijke verplichtingen niet naleeft inzake sociale zekerheid, belastingen, arbeidsrechten of voorwaarden vastgelegd in collectieve overeenkomsten of door praktijken in de relevante beroepssectoren, behoudt de betrokkene zijn EBK ook voor een periode van zes maanden, maar zonder dat dit gecumuleerd wordt met andere periodes van werkloosheid.
- Als het gaat om een beëindiging, intrekking of niet-verlenging omwille van fraude door de werkgever of het niet-naleven van de regionale procedures, kan Dienst Vreemdelingenzaken beslissen of de EBK al dan niet behouden mag blijven voor een gecumuleerde periode van zes maanden. Het bevoegde gewest deelt hiervoor de motivatie van de beslissing mee aan Dienst Vreemdelingenzaken.
Het bovenstaande doet geen afbreuk aan de mogelijkheid voor Dienst Vreemdelingenzaken om het verblijf te beëindigen, in te trekken of niet te verlengen op grond van de Verblijfswet.
Mogelijkheid van ‘erkende werkgevers’
De nieuwe bepalingen voorzien de mogelijkheid voor de gewesten om werkgevers te erkennen. Aanvragen voor een EBK ingediend door een erkende werkgever moeten binnen de 30 dagen worden behandeld, in plaats van binnen de 90 dagen. Voorlopig lijken de gewesten echter geen plannen te hebben om effectief van deze mogelijkheid gebruik te maken.
Wijziging algemene bepalingen
Ten slotte bevat dit Samenwerkingsakkoord een aantal meer algemene wijzigingen die naast de EBK ook van toepassing zijn op seizoenarbeiders, Intra-Corporate Transferees, onderzoekers, stagiairs en Europees vrijwilligerswerk. Het gaat onder meer om:
- de mogelijkheid om te beginnen werken met een bijlage 46
- de verplichting voor de overheid dat ook de kennisgeving van de beslissing binnen behandelingstermijn moet gebeuren
- de afschaffing van de een automatische toekenning bij overschrijding van de behandelingstermijn
- een actieve informatieplicht
Deze wijzigingen bespreken we in het nieuwsbericht ‘Wijzigingen Samenwerkingsakkoord - Europese Blauwe Kaart, seizoenarbeiders, intra-corporate transferees, onderzoekers, stagiairs en Europees vrijwilligerswerk’.
Wijzigingen Vlaams Gewest: vanaf 1 mei 2024
Nieuwe toekenningsvoorwaarden EBK
Arbeidsovereenkomst van minstens zes maanden
De minimale duur van de arbeidsovereenkomst wordt gehalveerd van minstens één jaar naar minstens zes maanden
Bezoldiging 130% van gemiddeld bruto jaarloon
De richtlijn laat toe een bezoldiging te bepalen die tussen 100 en 160% van het bruto jaarloon in de lidstaat ligt. In Vlaanderen wordt de norm opgetrokken van 120% naar 130% van het gemiddeld bruto jaarloon in België. Concreet betekent dat voor aanvragen in 2024 vanaf 1 mei dat het minimale bruto jaarloon voor een EBK 60.621,6 euro bedraagt in plaats van 55.958 euro.
Bestaande Europese Blauwe Kaarten blijven onder de bezoldigingsnorm van 120% vallen. De drempel van 130% geldt voor aanvragen die worden ingediend vanaf 1 mei 2024. Indien de werknemer na 1 mei 2024 wijzigt van werkgever en er een nieuwe arbeidsovereenkomst opgemaakt wordt, is de drempel van 130% ook van toepassing.
Hogere beroepskwalificaties van minstens niveau 6 of gelijkgesteld
De aanvrager van een EBK moet een diploma hoger onderwijs met een minimum kwalificatieniveau 6 voorleggen. Dit is minstens een bachelorsdiploma. Als je aan al de volgende voorwaarden voldoet, wordt je hiermee gelijkgesteld zonder dat een diploma moet voorliggen:
- leidinggevende zijn op gebied van informatie- of communicatietechnologie (ISCO-08 code 133) of specialist zijn op gebied van informatie- of communicatietechnologie (ISCO-08 code 25); en
- minstens drie jaar relevante beroepservaring verworven hebben in de zeven jaar voorafgaand aan de aanvraag.
Korte-termijnmobiliteit
Daarnaast wordt in het Vlaams Besluit een nieuw artikel 21/1 ingevoegd. Dit expliciteert aan de EBK-houders in een andere EU-lidstaat het recht op korte-termijnmobiliteit naar het Vlaams gewest.
Als EBK-houder kan je vrij een tijdelijke handelsactiviteit verrichten (zoals gedefinieerd in art. 16, § 1, 1° Vlaams Besluit) of gedetacheerd worden gedurende 90 dagen per periode van 180 dagen. De werkactiviteit moet dan in verband staan met
- de belangen van de werkgever in de eerste EU-lidstaat én
- met de beroepsmatige verplichtingen van de EBK-houder op basis van de arbeidsovereenkomst in de eerste EU-lidstaat.
Wijzigingen Brussels Gewest: najaar 2024
De Brusselse regelgeving werd nog niet aangepast. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werkt momenteel aan een grondige herziening van zijn arbeidsmarktbeleid. Hiervoor werd al een Ordonnantie van 1 februari 2024 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 19 maart 2024. Een Uitvoeringsbesluit (UB) ontbreekt echter nog. Met het UB zal het Brussels Hoofdstedelijk Gewest onder meer de voorwaarden voor een EBK in overeenstemming proberen brengen met de nieuwe richtlijn. We verwachten dat deze wijziging in het najaar van 2024 in werking zal treden. We zullen dit bericht actualiseren wanneer een wijzigingstekst beschikbaar is en de inwerkingtreding ervan concreet is.
Meer info
- Richtlijn (EU) 2021/1883 van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2021, Pb. L 28 oktober 2021, afl. 382
- Samenwerkingskoord van 22 maart 2024, BS 26 maart 2024
- Samenwerkingsakkoord 6 december 2018 (gecoördineerde versie)
- Besluit van de Vlaamse Regering van 8 maart 2024, BS 28 maart 2024
- Besluit van de Regering van de Duitstalige Gemeenschap van 14 december 2023, BS 20 maart 2024
- Webpagina ‘Europese Blauwe Kaart’