Wanneer ontstaat de Vlaamse inburgeringsplicht?

Je eerste inschrijving met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden in het Rijksregister was in een Vlaamse gemeente: 

1. Wanneer? Je eerste verblijfstitel van meer dan 3 maanden moet dateren van 2 maart 2008 of later. Was je vóór die datum met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden ingeschreven in het rijksregister dan ben je "ontplicht". Dat wil zeggen dat je een contract als rechthebbende krijgt, ook al ben je eigenlijk verplichte inburgeraar. Dat besliste de Vlaamse Overheid.
2. Welke verblijfsstatuut toen en nu? Je toenmalige verblijfsstatuut dat recht gaf op die éérste verblijfstitel van meer dan 3 maanden bepaalt of je verplicht bent. Ook je actuele verblijfsstatuut is van belang en bepaalt of je nu nog verplicht bent of vrijgesteld bent.
3. Waar ingeschreven toen en nu? Je bent verplichte inburgeraar als je, toen, op het moment van je eerste verblijfstitel van meer dan 3 maanden in een Vlaamse gemeente ingeschreven was in het Rijksregister. Om nu nog verplicht te zijn, moet je nu nog altijd in een Vlaamse gemeente ingeschreven zijn.

• Wanneer je eerste verblijfstitel van meer dan 3 maanden geen aanleiding gaf tot een verplichting, bijvoorbeeld wanneer je studiemigrant of arbeidsmigrant was op dat moment, dan kan je niet meer verplicht worden. Ook al geeft je huidige verblijfsstatuut wél aanleiding tot een verplichting (bijvoorbeeld gezinsmigrant met Belg). Je eerste verblijfstitel van meer dan 3 maanden is bepalend.
• Je verbleef in 2015 als Brit een jaar in België met een verblijfskaart als EU-werknemer. In 2016 verlaat je het land. In januari 2021 vestig je je opnieuw in België: je wordt als derdelander beschouwd voor je aanvraag tot inschrijving. Om de inburgeringsplicht te bepalen is de eerste verblijfstitel van meer dan 3 maanden relevant. Destijds was je als Unieburger vrijgesteld van de verplichting. Daarom kan je nu bij je inschrijving als derdelander niet meer verplicht worden tot inburgering.
• Wanneer je op het moment van je eerste inschrijving met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden ingeschreven was in Brussel of Wallonië, was je niet verplicht tot inburgering op basis van het Vlaamse Decreet Integratie en inburgering. Daarom word je ook daarna, bij een eventuele inschrijving in het Vlaamse Gewest, niet meer verplicht tot inburgering. De enige uitzondering hierop is de verhuisregel. 

Sinds 29 februari 2016 is de verplichte inburgering uitgebreid tot nieuwkomers in Vlaanderen die eerst, minder dan 5 jaar, in Wallonië of Brussel ingeschreven zijn geweest. Als je binnen een termijn van 5 jaar en na 28 februari 2016 voor het eerst ingeschreven wordt in een Vlaamse gemeente met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden, gelden bijzondere regels. Deze 'verhuisregels' volgen een andere logica dan de 'algemene regel’. Om te bepalen of je verplicht bent, kijk je in deze situatie naar het moment waarop je voor het eerst in het Vlaamse Gewest wordt ingeschreven als er op dat moment al een verblijfstitel van meer dan 3 maanden is. 

1. De verhuisregel geldt als de volgende voorwaarden voldaan zijn:
   1. Je eerste inschrijving in een Vlaamse gemeente moet dateren van 29 februari 2016 of later. 
   2. Je bent minder dan 5 jaar voordien voor het eerst als meerderjarige (18+) ingeschreven in het Rijksregister in een Waalse of Brusselse gemeente. 
   3. Je hebt bij verhuis naar Vlaanderen een verblijfstitel van meer dan 3 maanden.
2. Je verblijfsstatuut op het moment van inschrijving in Vlaanderen met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden bepaalt of je verplicht bent. Het verblijfsstatuut dat recht gaf op je eerste verblijfstitel van meer dan 3 maanden in een Brusselse of Waalse gemeente is niet van belang. Wanneer er op het moment van de verhuis naar Vlaanderen een asielprocedure lopende is, of er is geen wettig verblijf, bepaalt dat de doelgroep niet. Ook je actuele verblijfsstatuut is van belang om na te gaan of iemand nu nog verplicht en niet vrijgesteld is.
3. Je bent verplicht tot inburgering als je in een verplicht statuut in een Vlaamse gemeente ingeschreven bent en blijft. Je bent maar verplicht zo lang je nog in een Vlaamse gemeente ingeschreven bent. 

• Je bent Afghaan en dient in juli 2019 een verzoek tot internationale bescherming in en wordt ingeschreven in Wallonië. In november 2020 verhuis je naar Vlaanderen. In januari 2021 wordt je erkend als vluchteling. Je bent verplichte inburgeraar. In februari 2021 verhuis je naar Brussel. Je verplichting tot inburgering stopt. Mogelijk ben je wel verplicht tot inburgering op basis van de Brusselse regelgeving. 
• Je bent als Brit in 2018 ingeschreven in Wallonië met een verblijfskaart E. In 2022 verhuis je naar Vlaanderen. Je wordt ingeschreven met je verblijfskaart M en blijft vrijgesteld van inburgering. Als Brit behoud je je verworven rechten als ‘Unieburger’.
• Je bent Syriër en vraagt asiel aan op 1 augustus 2020. Je wordt ingeschreven in Schaarbeek. Op 1 september 2021 word je erkend als vluchteling. Je verhuist naar Gent op 30 september 2021. Op het moment van de inschrijving in Vlaanderen heb je een verblijfsstatuut als erkend vluchteling. Je bent verplicht tot inburgering.
• Je bent een Australische zus (dus ‘ander familielid’) van een Brit en je vraagt in 2018 met hem gezinshereniging aan in België. Je woont op dat moment in Brussel en je bent volgens de Vlaamse regelgeving niet verplicht tot inburgering. In september 2021 verhuist je naar Vlaanderen. Je hebt een verblijfskaart M als begunstigde van het Terugtrekkingsakkoord ontvangen. Je bent verplicht tot inburgering omdat je op het moment van je inschrijving in Vlaanderen, en ook nu nog, een verblijfsstatuut als ‘ander familielid’ van een (gelijkgestelde) Unieburger hebt en dat is een verplicht verblijfsstatuut.
• Je bent Afghaan en vraagt asiel aan op 3 oktober 2022. Je wordt ingeschreven in Brussel. Op 15 juni 2023 verhuis je naar Leuven. Je asielprocedure loopt nog. Op het moment van de verhuis naar Vlaanderen ben je geen doelgroep van inburgering. Wanneer je 3 maanden later erkend wordt als vluchteling wordt je verplichte inburgeraar.