Wie is verplicht tot inburgering in Vlaanderen?

In het kort

We kunnen de verplichte doelgroep van inburgering op twee manieren beschrijven: per categorie of per verblijfsstatuut. Dit zijn twee manieren om naar eenzelfde werkelijkheid te kijken. Je bent verplicht inburgeraar in deze situaties; tenzij je van de inburgeringsplicht bent vrijgesteld of dat je uitgesloten bent van de doelgroep.

Verplichte nieuwkomers per categorie

We kunnen verplichte inburgeraars indelen in zes categorieën:

Je bent als niet-Belg verplicht tot inburgering als: 

  • Je voor het eerst met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden ingeschreven wordt in het Rijksregister in Vlaanderen na 2 maart 2008,
  • met een verblijfsstatuut dat je verplicht 
  • Je niet uitgesloten of vrijgesteld bent.

Je bent sinds 29 februari 2016 als niet-Belg ook verplicht als je de afgelopen 5 jaar voor het eerst als meerderjarige werd ingeschreven werden in het Rijksregister in een Belgische gemeente in Brussel of Wallonië en je binnen die termijn van 5 jaar naar een Vlaamse gemeente verhuist en daar ingeschreven bent met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden in een verblijfsstatuut dat je verplicht. 

Je bent verplicht tot inburgering als: 

  • Je eerste inschrijving in België in Brussel of Wallonië was. Je allereerste inschrijving, ongeacht of dat met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden was of niet, is hier relevant. 
  • Je op het moment van de eerste inschrijving in België minstens 18 jaar oud was.
  • Je eerste inschrijving in Vlaanderen vanaf 29 februari 2016 was.
  • Je eerste inschrijving in Vlaanderen minder dan 5 jaar na de allereerste inschrijving in België was.
  • Je bij de verhuis naar Vlaanderen een verblijfstitel van meer dan 3 maanden had in een verplicht verblijfsstatuut.
  • Je niet vrijgesteld of uitgesloten was van inburgering.

Meerderjarige Belgen die zijn ingeschreven in het Rijksregister in Vlaanderen of Brussel, die in het buitenland geboren zijn én die minstens 1 ouder hebben die ook in het buitenland geboren is, zijn doelgroep van inburgering. 

Je bent als Belgische nieuwkomer verplicht tot inburgering als: 

  • Je na 2 maart 2008 voor het eerst ingeschreven wordt in het Rijksregister,
  • meteen in een Vlaamse gemeente.
  • Je op dat moment al minstens 18 jaar oud was.

LET OP

Als je als verplichte vreemde nieuwkomer de Belgische nationaliteit verwerft en zo in het Rijksregister wordt ingeschreven, voldoe je niet aan de definitie van Belgische nieuwkomer: 

  • Je wordt immers niet voor het eerst ingeschreven wordt in het Rijksregister. 

Dit leidt er toe dat je in deze situatie geen verplicht inburgeraar meer bent. Je blijft wel doelgroep van inburgering.

Als Belgische nieuwkomer kan je ook verplicht worden wanneer je van Brussel of Wallonië naar Vlaanderen verhuist. Je bent sinds 29 februari 2016 als Belg ook verplicht als je de afgelopen 5 jaar voor het eerst als meerderjarige werd ingeschreven werden in het Rijksregister in een Belgische gemeente in Brussel of Wallonië en je binnen die termijn van 5 jaar naar een Vlaamse gemeente verhuist en daar ingeschreven bent met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden in een verblijfsstatuut dat je verplicht. 

Je bent verplicht inburgeraar als: 

  • Je eerste inschrijving in België in Brussel of Wallonië was.
  • Je op het moment van de eerste inschrijving in België minstens 18 jaar oud was.
  • Je eerste inschrijving in Vlaanderen vanaf 29 februari 2016 was.
  • Je eerste inschrijving in Vlaanderen minder dan 5 jaar na de allereerste inschrijving in België was.

LET OP

Als je als verplichte vreemde nieuwkomer de Belgische nationaliteit verwerft en zo in het Rijksregister wordt ingeschreven, voldoe je niet aan de definitie van Belgische nieuwkomer

  • Je wordt immers niet voor het eerst ingeschreven wordt in het Rijksregister. 

Dit leidt er toe dat je in deze situatie geen verplicht inburgeraar meer bent. Je blijft wel doelgroep van inburgering.

Als minderjarige nieuwkomer die meerderjarig wordt, ben je verplicht tot inburgering als:

  • Je na 2 maart 2008 18 jaar oud wordt.
  • Je op het moment dat je 18 jaar oud wordt nog geen 12 opeenvolgende maanden voor het eerst met een verblijfstitel van meer dan 3 maanden ingeschreven was in het Rijksregister. Dat wil zeggen dat je pas na je 17de verjaardag je eerste verblijfstitel van meer dan 3 maanden kreeg.
  • Je in een Vlaamse gemeente bent ingeschreven. 

LET OP: Als je onderwijs volgt, kan dit de plicht opschorten of opheffen. Dit kan je nalezen bij de vrijstellingsgronden

Je bent als bedienaar van een erkende eredienst verplicht tot inburgering als:

  • Je bedienaar bent van een door Vlaanderen erkende geloofsgemeenschap.
  • Je ingeschreven bent in het Rijksregister in een Vlaamse gemeente. Dit geldt ongeacht het verblijfsstatuut waarmee je, voor het eerst of op dit moment, bent ingeschreven in het Rijksregister. Je bent niet verplicht tot inburgering wanneer je ingeschreven bent met een verblijfsstatuut dat uitgesloten is van de doelgroep van inburgering.

Let op: Tot 15 juni 2024 zijn alleen bedienaars van door Vlaanderen vanaf 1 januari 2007 erkende geloofsgemeenschappen verplicht tot inburgering. Vanaf 16 juni 2024 zijn ook nieuwe bedienaars van geloofsgemeenschappen die vóór 1 januari 2007 door Vlaanderen erkend zijn, verplicht tot inburgering. 
Er geldt een overgangsmaatregel. De verplichting tot inburgering omwille van het feit dat je bedienaar bent, is niet op jou van toepassing:

  • als je van voor 16 juni 2024 al bedienaar bent bij een lokale geloofsgemeenschap door het Vlaams Gewest erkend vóór 1 januari 2007, of
  • als je van voor 16 juni 2024 al bedienaar bent in een bepaalde parochie van een lokale geloofsgemeenschap door het Vlaams Gewest erkend vóór 1 januari 2007, en vanaf 16 juni 2024 een (bijkomende) aanstelling krijgt in een andere (naburige) parochie. 

Verplichte nieuwkomers per verblijfsstatuut

Je hebt een derdelands nationaliteit en je hebt gezinshereniging aangevraagd met een statische Belg (dat is een Belg die nooit, samen met jou, een verblijfsrecht van meer dan drie maanden had in een andere EU-lidstaat op basis van het vrij personenverkeer). Je hebt één van de volgende documenten of je bevindt je in één van de volgende verblijfssituaties: 

  • attest van immatriculatie of oranje kaart, geldig voor 6 maanden vanaf de aanvraag met bijlage 19ter
  • bijlage 9 of verblijfskaart F
  • bijlage 15 met aangekruist vakje 9: toegekend verblijfsrecht maar in afwachting van de afgifte van de verblijfskaart F
  • ingeschreven in het vreemdelingenregister

LET OP

Kan je bewijzen dat je als gezinsmigrant samen met de Belg een verblijfsrecht van meer dan 3 maanden in een andere EU-lidstaat hebt gehad op basis van het vrij personenverkeer? Lees hier meer over de voorwaarden voor vrijstelling van de inburgeringsplicht.

 

Je hebt een derdelands nationaliteit en je hebt gezinshereniging aangevraagd als "ander familielid" van een Unieburger. Je bent verplicht inburgeraar in de volgende situaties:

  • Je bent derdelands partner met duurzame relatie met een Unieburger en je woont er wettelijk of feitelijk mee samen. 
  • Je bent descendent of ascendent van de hierboven bedoelde derdelands partner met duurzame relatie met een Unieburger.
  • Je bent derdelands ouder van een minderjarige Unieburger.
  • Je bent ruimer, derdelands familielid (bijvoorbeeld broer, zus, tante, nonkel) dat in het land van herkomst ten laste is of deel uitmaakt van het gezin van de Unieburger, of dat vanwege ernstige gezondheidsredenen strikt nood heeft aan persoonlijke verzorging door de Unieburger.

Je hebt één van de volgende documenten of je bevindt je in één van de volgende verblijfssituaties: 

  • attest van immatriculatie of oranje kaart, geldig voor 6 maanden vanaf de aanvraag met bijlage 19ter 
  • bijlage 9 of verblijfskaart F
  • bijlage 15 met aangekruist vakje 9, al ingeschreven met toegekend verblijfsrecht maar in afwachting van de afgifte van de verblijfskaart F
  • ingeschreven in het vreemdelingenregister

LET OP

  • Ben je familielid in Europeesrechtelijke zin van Unieburger (behalve van een Belg), en begeleidt je of voegt je je bij deze Unieburger? Lees hier meer over de voorwaarden voor vrijstelling van de inburgeringsplicht.

 

Je hebt een derdelands nationaliteit en je hebt gezinshereniging aangevraagd met een andere derdelands onderdaan. Je hebt één van de volgende documenten of je bevindt je in één van de volgende verblijfssituaties:

  • attest van immatriculatie of oranje kaart, geldig voor maximum 9 maanden (of korter, beperkt tot de geldigheidsduur van het verblijf van het familielid) in combinatie met bijlage 15bis (bewijs van aanvraag tot verblijf)
  • verblijfskaart A 
  • bijlage 15 met aangekruist vakje 9 of 2, ingeschreven met toegekend verblijfsrecht maar in afwachting van 
    • (9) de afgifte van de verblijfskaart A, of 
    • (2) de vernieuwing van de verblijfsvergunning
  • ingeschreven in het vreemdelingenregister

LET OP

  • Met een attest van immatriculatie of oranje kaart dat verlengd is voor 3 maanden mag je wel inburgering volgen maar je bent niet verplicht tot inburgering.
  • Ben je gezinsmigrant van een derdelands onderdaan die een studie- of arbeidsmigrant vrijgesteld is van de inburgeringsplicht, dan ben ben je zelf als gezinsmigrant in Vlaanderen ook vrijgesteld van de inburgeringplicht. Lees hier meer over de voorwaarden voor vrijstelling van de inburgeringsplicht.

 

Je kreeg internationale bescherming en bent erkend als vluchteling. Je hebt één van de volgende documenten of je bevindt je in één van de volgende verblijfssituaties: 

  • Je hebt een verblijfskaart A of verblijfskaart B. Op je verblijfskaart staat bij nationaliteit de code "XXB".
  • Je hebt bijlage 15 met aangekruist vakje 9, al ingeschreven met toegekend verblijfsrecht maar in afwachting van de overschrijving van wachtregister naar vreemdelingenregister op basis van een beslissing of attest van erkenning als vluchteling of de afgifte van de verblijfskaart B in de gemeente waar betrokkene in het vreemdelingenregister ingeschreven is
  • Je hebt een ‘attest van erkenning als vluchteling’ van het CGVS. Je moet niet wachten op de bijlage 15. Het attest bewijst immers het statuut als erkend vluchteling en toont aan dat er geen beroep tegen werd ingediend. Er is op dat moment ook al een inschrijving in het Rijksregister, namelijk het wachtregister. 
  • Je hebt een ‘beslissing tot erkenning als vluchteling’ van het CGVS, er zijn al 30 dagen verstreken sinds die beslissing en je kan aantonen dat er geen beroep werd ingediend. De gemeente kan dat nagaan in het Rijksregister en attesteren.

LET OP

  • Je bent geen doelgroep tijdens het onderzoek van een asielaanvraag met attest van immatriculatie van 4 of 8 maanden of met bijlage 35. Je kan niet met inburgering starten.
  • De verplichting tot inburgering voor erkend vluchtelingen ontstaat op het moment van de beslissing tot erkenning als vluchteling door het CGVS of RvV. Maar, die datum kan pas vastgesteld worden nadat de beroepstermijn verstreken is. Deze datum is van belang is om te weten wat de inhoud van de plicht is. De erkenningsdatum staat in de codes IT210 (vermelding van het register) en 031 (nationaliteit) in het RR. De startdatum van de verblijfskaart A is vaak niet de erkenningsdatum. Aan de hand van de verblijfskaart kan je dus niet bepalen wanneer de plicht ontstaat.

Je kreeg internationale bescherming en bent subsidiair beschermde. Je hebt één van de volgende documenten of je bevindt je in één van de volgende verblijfssituaties: 

  • verblijfskaart A of verblijfskaart B
  • bijlage 15 met aangekruist vakje 9 of 2, al ingeschreven met toegekend verblijfsrecht maar in afwachting van 
    • (9) de overschrijving van wachtregister naar vreemdelingenregister of de afgifte van de verblijfskaart A of B of 
    • (2) de vernieuwing van de verblijfsvergunning
  • bovenstaande documenten zijn gebaseerd op een beslissing tot toekenning van subsidiaire bescherming van CGVS of RvV. Deze DVZ beslissing geldt als (eerste) verblijfstitel van meer dan 3 maanden.

LET OP

 

Je bent medisch geregulariseerd (9ter). Je hebt één van de volgende documenten of je bevindt je in één van de volgende verblijfssituaties:

  • Verblijfskaart A of B kaart
  • bijlage 15 met aangekruist vakje 9 of 2, ingeschreven met toegekend verblijfsrecht maar in afwachting van 
    • (9) de afgifte van de verblijfskaart A of B, of 
    • (2) een vernieuwing van de verblijfsvergunning
  • bovenstaande documenten zijn gebaseerd op een 9ter beslissing tot machtiging van verblijf van DVZ. Deze beslissing geldt als (eerste) verblijfstitel van meer dan 3 maanden.
  • ingeschreven in het vreemdelingenregister

LET OP

  • Tijdens het onderzoek van je 9ter-aanvraag met attest van immatriculatie van 3 of 1 maand mag je wel inburgering volgen maar je bent niet verplicht tot inburgering.
  • Is je 9ter-aanvraag eerst ontvankelijk werd verklaard en later pas gegrond? Dan geldt de verplichte inburgering vanaf de gegrondheidsbeslissing van de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ). Deze houdt zelf een verblijfsrecht in en je bent op dat moment al in het rijksregister (RR) ingeschreven, namelijk in het vreemdelingenregister als ontvankelijk verklaarde 9ter-aanvrager. De datum van deze DVZ beslissing wordt ingeschreven in IT 202 in het RR. Vanaf deze datum ben je verplicht tot inburgering op voorwaarde dat je dan al in een Vlaamse gemeente ingeschreven bent in het RR. 
  • Is je 9ter-aanvraag niet eerst ontvankelijk verklaard is maar direct gegrond? Je was dan op het moment van de gegrondheidsbeslissing nog niet ingeschreven in het RR. Dan ontstaat de verplichting tot inburgering op de datum van de eerste inschrijving in het RR met de verblijfstitel van meer dan 3 maanden.

Je kreeg verblijfsrecht als slachtoffer van mensenhandel of mensensmokkel. Je hebt één van de volgende documenten of je bevindt je in één van de volgende verblijfssituaties:

  • Verblijfskaart A of B 
  • bijlage 15 met aangekruist vakje 9 of 2 (d.w.z. al ingeschreven met toegekend verblijfsrecht maar in afwachting van 
    • (9) de afgifte van de verblijfskaart A of B, of 
    • (2) de vernieuwing van de verblijfsvergunning)
  • bovenstaande documenten zijn gebaseerd op een beslissing tot machtiging van verblijf van DVZ. Het statuut van slachtoffer mensenhandel of mensensmokkel staat niet op de verblijfskaart. Je kan het aantonen 
    • met een attest van de gespecialiseerde dienst die je begeleidt (Payoke in Antwerpen, Pag-Asa in Brussel of Sürya in Luik), of 
    • door de “reden van verblijf” IT 202 in het Rijksregister 
  • ingeschreven in het vreemdelingenregister 

LET OP

Je bent geen doelgroep met bijlage 15 met aangekruist vakje 8 (want nog niet ingeschreven in het rijksregister). Met een attest van immatriculatie van 3 maanden mag je wel inburgering volgen maar je bent niet verplicht tot inburgering.

Je bent geregulariseerd (9bis) of hebt een discretionair of humanitair verblijfsrecht (9/13). Je hebt één van de volgende documenten of je bevindt je in één van de volgende verblijfssituaties:

  • verblijfskaart A of B kaart
  • bijlage 15 met aangekruist vakje 9 of 2, al ingeschreven met toegekend verblijfsrecht maar in afwachting van
    • (9) de afgifte van de verblijfskaart A of B, of 
    • (2) de vernieuwing van de verblijfsvergunning
  • bovenstaande documenten zijn gebaseerd op een beslissing tot machtiging van verblijf van DVZ
  • ingeschreven in het vreemdelingenregister 

LET OP

  • Is je discretionaire verblijfsvergunning alleen gebaseerd op werk, studies, onderwijs, opleiding, stage, uitwisseling of vrijwilligerswerk? Dan ben je vrijgesteld van de plicht tot inburgering. Je mag wel inburgering volgen maar je moet niet. Lees hier meer over de voorwaarden voor vrijstelling van de inburgeringsplicht. Bijvoorbeeld: 
    • Je bent tijdelijk geregulariseerd (9bis) op basis van een arbeidskaart B. Je bent kloosterling (combinatie werk/studie). 
  • Heb je een discretionaire verblijfsvergunning met een ‘tijdelijk verblijfsdoel’ heeft, dan ben je geen doelgroep. Je niet starten met inburgering. Tijdelijk verblijfsdoel betekent: het verblijf kan onmogelijk langer dan 12 maanden kan duren op die basis. Bijvoorbeeld:
    • Je bent een uitwisselingsscholier in het secundair onderwijs of hebt een verblijf als au-pair.