Welke sancties bestaan er?

Sinds 1 maart 2009 kan je als inburgeraar ingeschreven in het Vlaams Gewest een administratieve geldboete krijgen als je verplichtingen niet nakomt. Sinds 1 maart 2022 kunnen alleen nog de verplichte inburgeraars een boete krijgen. Wie vrijwillig als rechthebbend inburgeraar een inburgeringscontract tekent of tekende kan geen boete (meer) krijgen. 

Op 1 maart 2022 wijzigden naast de inhoud en de draagwijdte van de inburgeringsplicht ook de inbreuken en boetes. Het moment waarop de inburgeringsplicht ontstaat, bepaalt waartoe je verplicht bent. Deze inhoud en draagwijdte van jouw inburgeringsplicht bepaalt welke inbreuken en boetes van toepassing zijn; die van vóór 1 maart 2022 of deze van ná 1 maart 2022.

De Agentschappen voor integratie en inburgering (AgII) stellen inbreuken vast en het is handhavingsambtenaar van het Vlaams Agentschap voor Binnenlands Bestuur (ABB) die eventueel administratieve geldboetes oplegt. Je krijgt voordien als inburgeraar de kans om je nog in regel te stellen. Je moet binnen de 15 werkdagen aan hieraan meewerken, zo niet moet het AgII de inbreuk melden aan de handhavingsambtenaar. Je kan je schriftelijk verweren. Als je daar om vraagt, kan de handhavingsambtenaar je ook nog uitnodigen op een hoorzitting bij ABB. Je kan verzoeken om een tolk als dat nodig is. Als ABB de boete oplegt, kan je een schorsend beroep instellen bij de politierechtbank binnen de 15 dagen vanaf de kennisgeving van de beslissing. Je kan hoger beroep aantekenen tegen de uitspraak van de politierechtbank bij de rechtbank van eerste aanleg. Je moet de boete betalen binnen de 30 dagen nadat de beslissing definitief is geworden.

Werd je vanaf 1 januari 2023 verplicht tot inburgering dan kan ABB een boete opleggen bij dezelfde inbreuken die mogelijk zijn bij ‘plicht ontstaan vanaf 1 maart 2022’. Er is één bijkomende inbreuk, namelijk:

• Je hebt de doelstellingen van het participatie- en netwerktraject niet gehaald: minstens 50 en maximaal 150 euro voor een eerste inbreuk. 

Op 1 januari 2023 werd immers het participatie- en netwerktraject operationeel; de zogenaamde ‘vierde pijler’ of het vierde onderdeel van een inburgeringstraject.

Werd je vanaf 1 maart 2022 verplicht tot inburgering dan kan ABB een boete opleggen als je een van de volgende inbreuken hebt gepleegd: 

• Je hebt je niet aangemeld bij het bevoegde Agentschap Integratie en Inburgering (AgII) binnen de 3 maanden nadat de inburgeringsplicht is ontstaan, of na een uitstel van aanmelding: minstens 50 en maximaal 100 euro voor een eerste inbreuk.
• Je hebt je niet aangemeld na het uitstel van de ondertekening van het inburgeringscontract: minstens 50 en maximaal 250 euro voor een eerste inbreuk.
• Je hebt niet meegewerkt aan de totstandkoming van het inburgeringscontract: minstens 50 en maximaal 250 euro voor een eerste inbreuk. 
• Je hebt je niet aangemeld bij het AgII na de opschorting van het inburgeringstraject: minstens 50 en maximaal 150 euro voor een eerste inbreuk. 
• Je hebt geweigerd om deel te nemen aan de beoordeling van het behalen van de doelstellingen van een vormingspakket (behalve in het geval van betalingsmoeilijkheden): minstens 50 en maximaal 150 euro voor een eerste inbreuk. 
• Je hebt je niet aangemeld bij het AgII na uitstel van de opstart van een vormingspakket: minstens 50 en maximaal 150 euro voor een eerste inbreuk. 
• Je hebt de doelstellingen van een vormingspakket (MO of NT2) niet bereikt (behalve in het geval van betalingsmoeilijkheden) én heeft niet regelmatig deelgenomen (dit is minstens 80% deelname) aan dat vormingspakket, voor zover het gaat om een tweede of volgende beoordeling: minstens 50 en maximaal 150 euro voor een eerste inbreuk. 
• Je hebt de doelstelling van de inschrijving bij VDAB niet behaald: minstens 50 en maximaal 150 euro voor een eerste inbreuk. 
• Je hebt je na een eerste inbreuk niet opnieuw aangemeld bij het AgII om je verplichtingen alsnog na te komen, of je hebt opnieuw een van de hiervoor vermelde inbreuken gepleegd: in dat geval kan een nieuwe boete worden opgelegd, die bij elke nieuwe inbreuk tussen hogere grenzen ligt; de maximale boete is uiteindelijk 5000 euro. 
• Je hebt niet voldaan aan de verplichting om taalniveau B1 mondeling te behalen binnen 24 maanden na het behalen van het inburgeringsattest: minstens 50 en maximaal 150 euro voor een eerste inbreuk. 

Er wordt geen inbreuk vastgesteld wanneer de doelstellingen van MO of NT2 niet behaald worden omwille van beperkte leercapaciteiten. Het centrum waar de lessen NT2 gegeven worden (in geval van NT2) of het Agentschap Integratie en Inburgering (in geval van MO) stellen vast of er sprake is van beperkte leercapaciteiten die het onmogelijk maken om de doelstellingen te behalen. Als de doelstellingen van de andere trajectonderdelen wél behaald zijn, wordt een ‘verklaring van geleverde inspanningen tot het behalen van het inburgeringsattest’ afgegeven. Daarmee kan de verplichte inburgeraar aantonen dat zijn inburgeringsplicht vervuld is.

Werd je vóór 1 maart 2022 verplicht tot inburgering dan kan ABB een boete opleggen als je een van de volgende inbreuken hebt gepleegd: 

• Je hebt je niet aangemeld bij het bevoegde Agentschap voor integratie en inburgering (AgII) binnen de 3 maanden nadat de inburgeringsplicht is ontstaan: minstens 50 en maximaal 100 euro voor een eerste inbreuk. 
• Je hebt niet meegewerkt aan de intake door het AgII, het onderzoek om het vormingsprogramma te bepalen of de ondertekening van het inburgeringscontract: minstens 50 en maximaal 250 euro voor een eerste inbreuk. 
• Je bent voor minstens één onderdeel van het vormingsprogramma meer dan 50% afwezig geweest en heeft de doelstellingen ervan niet bereikt: minstens 50 en maximaal 150 euro voor een eerste inbreuk. 
• Je bent voor minstens één onderdeel van het vormingsprogramma minder dan 80% aanwezig geweest en voor elk onderdeel ervan minstens 50% aanwezig geweest en hebt de doelstellingen ervan niet bereikt: minstens 50 en maximaal 100 euro voor een eerste inbreuk. 

Je hebt je na een eerste inbreuk niet opnieuw aangemeld bij het AgII om je verplichtingen alsnog na te komen, of hebt opnieuw een van de 3 hiervoor vermelde inbreuken gepleegd: in dat geval kan een nieuwe boete worden opgelegd. Bij elke nieuwe inbreuk ligt deze tussen hogere grenzen. De maximale boete is uiteindelijk 5000 euro. 

We spreken van 'desanctionering' wanneer de Vlaamse overheid bij een inbreuk op een plicht toch geen administratieve geldboete oplegt. De inburgeraar behoudt wel zijn doelgroepstatus en zijn inburgeringscontract als rechthebbende of verplichte inburgeraar, maar ABB legt geen administratieve geldboete op.

Het uitvoeringsbesluit voorziet verschillende situaties van desanctionering: 

• Je bent verplichte inburgeraar geworden voor 2 maart 2008 of je hebt een inburgeringscontract afgesloten vóór 1 maart 2009. Het ABB beperkte deze desanctionering via interne richtlijnen en FAQ. ABB past de administratieve geldboetes toch toe: 
  • wanneer je hoedanigheid als inburgeraar na 1 maart 2009 wijzigde van rechthebbend naar verplicht of
  • wanneer je na 1 maart 2009 een nieuw inburgeringscontract ondertekent na afsluiting van een vorig traject/inburgeringscontract.
• Je bent een inburgeraar voor wie het volgen van een inburgeringscursus is door een OCMW is opgenomen als voorwaarde voor de toekenning of het behoud van inkomsten uit maatschappelijke dienstverlening of een leefloon. In dit geval wordt geen boetes toegepast vanuit het Decreet integratie en inburgering maar het is wel mogelijk dat het OCMW in het kader van zijn eigen, relevante wetgeving een sanctie oplegt.
• Je bent een inburgeraar die de VDAB heeft doorverwezen naar een AgII en je bent verplicht ingeschreven werkzoekende. In dit geval wordt geen boete toegepast vanuit het Decreet integratie en inburgering maar het is wel mogelijk dat de VDAB in het kader van zijn eigen, relevante wetgeving een sanctie oplegt.
• Vanaf 1 maart 2022 worden rechthebbende inburgeraars niet meer beboet. Ook als je als vrijwillig, rechthebbende inburgeraar vóór 1 maart 2022 een inburgeringscontract had ondertekend, word je niet meer beboet.