Overzicht wijzigingen Opvangwet en Fedasil-instructies

Sinds 1 augustus 2024 is er een nieuwe versie van de instructie 'Transitie van materiële hulp naar maatschappelijke begeleiding: maatregelen voor bewoners van collectieve opvangstructuren en begeleiding in de transitiefase' van kracht. Ze vervangt de vorige versie van 10 april 2020. Ook enkele bijlagen bij de instructie kregen een update.

De instructie heeft betrekking op bewoners in collectieve centra die een verblijf van meer dan drie maanden bekomen (met uitzondering van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV), gezinnen waarbij één of meerdere kinderen een machtiging tot verblijf kregen, en opvang in kader van hervestigingsprogramma). Zij dienen de huidige opvangstructuur te verlaten en krijgen in principe de keuze tussen twee opties: maaltijdscheques ontvangen als ze al een verblijfsoplossing hebben en snel kunnen vertrekken (maximum 10 werkdagen) of opvang en begeleiding krijgen in een Lokaal Opvang Initiatief (LOI) of in een individuele woonst van Fedasil-partner (NGO) als het gaat om een persoon met specifieke kwetsbaarheden

Lees meer in ons geactualiseerde nieuwsbericht ‘Nieuwe instructie Fedasil over transitie van materiële opvang naar financiële OCMW-steun’.

Op 20 juli 2024 traden verschillende maatregelen in werking over het terugkeer- en opvangbeleid. Je hebt als vreemdeling voortaan, zowel als Unieburger en als derdelander, een medewerkingsplicht bij een uitwijzing. Daartegenover staat dat de overheid ten aanzien van jou een informatieplicht heeft. Deze medewerkingsplicht niet nakomen, kan gesanctioneerd worden met preventieve en minder dwingende maatregelen voor vasthouding. Daarnaast wordt een aanklampend begeleidingstraject ingevoerd en worden de begrippen van Dublin-opvangplaatsen en open terugkeerplaatsen (OTP) wettelijk omschreven. De mogelijkheid van een strafrechtelijke sanctie wegens onwettig verblijf wordt in lijn gebracht met de Terugkeerrichtlijn zoals geïnterpreteerd in de rechtspraak van het Hof van Justitie. Een verbod op detentie van gezinnen met minderjarige kinderen wordt wettelijk verankerd. 

Lees meer in ons nieuwsbericht ‘Nieuw aanklampend terugkeerbeleid’

Fedasil kreeg vanaf 1 juli 2024 de bevoegdheid om inkomstengegevens van asielzoekers die in de opvang verblijven te controleren en het recht om de bijdrage in de materiële hulp rechtstreeks van de asielzoeker terug te vorderen. De bijdrageplicht is niet nieuw maar in het verleden was deze moeilijk afdwingbaar door de beperkte controlebevoegdheid die Fedasil had. Die bevoegdheid is dus sinds 1 juli uitgebreid.

Lees meer in ons nieuwsbericht ‘Bijdrageplicht asielzoekers in opvang met inkomsten: wijziging bedragen & controlebevoegdheid voor Fedasil’

Vanaf 27 juni 2024 bepaalt de datum waarop het bevel om het grondgebied te verlaten (BGV) verstrijkt niet langer het eindpunt van steunverlening aan afgewezen asielzoekers. Voortaan eindigt hun recht op materiële opvang (of financiële steun) bij de definitieve negatieve beslissing in de asielprocedure, met een uitloopperiode van 30 dagen, waarin een terugkeertraject wordt opgesteld en uitgevoerd. In bepaalde gevallen kunnen begunstigden nog verlenging van hun opvang of steun aanvragen. Verder krijgt Fedasil de nieuwe bevoegdheid om leegstaande panden te prospecteren in functie van de opvangcapaciteit.

Lees meer in ons nieuwsbericht ‘Wijziging Opvangwet en OCMW-wet: einde opvang en steun bij kennisgeving definitieve negatieve asielbeslissing, niet meer bij verstrijken BGV’