ICAM-begeleiding

Een geïndividualiseerde opvolging beoogt het einde van je onwettig verblijf en wil een duurzaam toekomstperspectief bereiken:

• in je land van herkomst, 
• in een ander land waar je verblijfsrecht hebt, of
• in België

Deze Individual Case Management (ICAM) omvat de volgende stappen:

1. Het analyseren van het verblijf op basis van de individuele situatie en eerdere verblijfsaanvragen of verzoeken om internationale bescherming.
2. Het informeren en adviseren over de verblijfssituatie in België en andere mogelijke procedures.
3. Het beoordelen van de terugkeermogelijkheden van de vreemdeling.
4. Het onderzoeken van eventuele praktische en administratieve problemen bij het organiseren van een terugkeer en het zoeken naar oplossingen.
5. Het plannen van opvolgingsgesprekken in het kader van de verdere medewerking.

Als je niet doorgaat met de ICAM-ondersteuning of je ondersteuning eindigt met de conclusie dat er geen vooruitzicht is op een verblijf in België, wordt het dossier doorgestuurd naar de afdeling “Uitvoering BVG” van DVZ. Dan is vasthouding en gedwongen uitwijzing mogelijk.

Doelgroep van ICAM 

1. Personen in onwettig verblijf
2. Personen die recent een BGV kregen
3. Dublin-dossiers

Wie is géén doelgroep?

1. Personen voor wie al vasthoudingsbesluit geldt of aan wie een preventieve of minder dwingende maatregel dan vasthouding werd opgelegd.
2. Personen met dossier zware openbare orde
3. Personen met lopende nieuwe procedure of schorsend beroep nog lopende

De ICAM-coaches werken onder de dienst 'Alternatieven voor detentie' of ATD binnen de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ). Ze heeft medewerkers op verschillende plaatsen, elk werkend voor een specifieke doelgroep.

1. Open terugkeer- en Dublin-plaatsen in het opvangnetwerk van Fedasil
2. Dublin Pacheco-loket
3. Regionale loketten binnen stad / gemeente of provinciehuis
4. Medewerkers in de 'woonunits'  van DVZ voor gezinnen 

Naargelang de werkplek en doelgroep, verschillen ook de aanpak en timing van opvolging door de ICAM-coaches.

DVZ omschrijft de rol van de ICAM-coach zelf als volgt:

1. Coach
   • Ondersteunt, luistert, informeert richting een duurzaam toekomstperspectief
2. Extern contactpersoon
   • Aanspreekpersoon voor Fedasil, lokale overheden, organisaties, politie, scholen, ... met vragen over personen met een BGV
3. Expert / Dossierbeheerder
   • Nemen zelf geen beslissingen, maar beperken zich tot het geven van administratieve en praktische informatie over andere verblijfsopties
4. Intern contactpersoon
   • Binnen DVZ voor andere diensten omtrent jouw dossier

De gemeente stuurt een kopie van het betekende BGV terug naar DVZ die zelf onderzoekt of je in aanmerking komt voor een ICAM-begeleiding. Is dat het geval, dan kan je uitgenodigd worden voor een gesprek. Dit maakt onderdeel uit van de medewerkingsplicht. Je kan sowieso ook steeds zelf een afspraak regelen met een ICAM-coach.

Wanneer je uitgenodigd wordt maar niet (meer) ingaat op een gesprek met de ICAM-coach, dan kan DVZ de gemeente vragen jouw effectieve verblijfplaats te controleren. 

Verblijf je al in een open terugkeerplaats van Fedasil of een Dublin-plaats, dan is de terugkeerbegeleiding geregeld door Fedasil en volgt dit ook een afgesproken timing en samenwerking tussen beide diensten. 

Verblijf je op een privé-adres of heb je geen adres behalve een referentieadres, dan kan een regionale ICAM-coach jouw dossier opvolgen. Ook al heb je geen wettig verblijf (meer), het meedelen van wijzigingen aan jouw effectieve verblijfplaats valt onder de medewerkingsplicht, alsook het op tijd reageren op vragen naar informatie of een uitnodiging voor een gesprek. 

Wanneer je onvoldoende meewerkt aan deze aanklampende terugkeerbegeleiding door de ICAM-coaches, dan kan DVZ beslissen deze terugkeerbegeleiding op te schorten en te opteren voor een vasthoudingsbesluit of preventieve en minder dwingende maatregelen dan vasthouding. 

Ontvang je een uitnodiging voor gesprek, dan start een persoonlijke opvolging met het oog op het bereiken van een duurzaam toekomstperspectief in het herkomstland, een ander land waar je verblijfsrecht hebt of alsnog in België.

• Dit impliceert dat je een uitnodiging voor een eerste gesprek ontvangt. Hierop ingaan kadert in de medewerkingsplicht die je hebt. Hoeveel gesprekken je zal hebben, hangt steeds af van jouw dossier. De gesprekken kunnen doorgaan op het kantoor van de coach, maar kunnen soms ook bij jou thuis gebeuren. Heb je een BGV, dan kan er beslist worden dit te verlengen zolang je actief meewerkt aan het begeleidingstraject.
  • Tijdens de coaching
    • analyseren ze jouw verblijfshistoriek en persoonlijke sitiatie
    • informeren en adviseren ze over eventuele pistes
    • beoordelen ze jouw terugkeermogelijkheden
    • kijken ze naar drempels voor een terugkeer
    • plannen ze opvolgingsgesprekken
    • geven ze jou opdrachten in het kader van de medewerkingsplicht
  • Na afloop van de coaching
    • kan jouw BGV weer actief zijn
    • kijkt men naar je medewerking
    • zal een andere dienst binnen DVZ beslissing of een gedwongen terugkeer een optie is of andere aanklampende maatregelen nodig zijn

Elk traject kan steeds onderbroken of stopgezet worden als je zware feiten van openbare orde zou begaan. Beslis je (opnieuw) een verzoek om internationale bescherming in te dienen, dan wordt het traject ook opgeschort, maar houdt de ICAM-coach jouw dossier wel in het oog.